Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]

Notes:
जम्मू आणि काश्मीर सरकारने बंगस व्हॅलीला इको-टुरिझम केंद्र म्हणून विकसित करण्यासाठी नवीन नियम जाहीर केले. ही व्हॅली ट्रान्स-हिमालयीन प्रदेशात असून पर्वत आणि गवताळ प्रदेशाच्या अनोख्या परिसंस्थेसह येथे सदाहरित वृक्ष आढळतात. ती जम्मू आणि काश्मीरमधील कुपवाडा जिल्ह्यात समुद्रसपाटीपासून 10000 फूट उंचीवर आहे. सुमारे 300 चौ. किमी क्षेत्रफळ असलेल्या या व्हॅलीमध्ये बोध बंगस (मोठी बंगस) आणि लोकुट बंगस (लहान बंगस) हे दोन भाग आहेत. तिच्या आजूबाजूला राजवार, मावर, शामासबरी, दाजलुंगुन, चौकिबल आणि कर्णाह गुली यांसारखे गवताळ प्रदेश आणि प्रवाह असलेले निसर्गरम्य ठिकाण आहे.

Notes:
विशाखापट्टणममधील ऋषिकोंडा बीचने अनुपालन समस्यांमुळे तात्पुरती काढून घेतलेली ब्लू फ्लॅग प्रमाणपत्र पुन्हा मिळवली आहे. हे प्रमाणपत्र डॅनमार्कमधील फाउंडेशन फॉर एन्व्हायर्नमेंटल एज्युकेशन (FEE) प्रशासन करते. आंध्र प्रदेशमधील ब्लू फ्लॅग प्रमाणित एकमेव बीच ऋषिकोंडा आहे. सोनेरी वाळू आणि स्वच्छ पाण्यासाठी प्रसिद्ध असलेला हा बीच विश्रांती आणि पोहण्यासाठी लोकप्रिय आहे. या प्रमाणपत्रामुळे पर्यावरण, सुरक्षा आणि स्वच्छतेचे उच्च मानदंड राखले जातात, जे टिकाऊ किनारी पर्यटनासाठी महत्त्वाचे आहेत.

Notes:
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेच्या (ISRO) CARTOSAT-3 उपग्रहाने म्यानमारमधील भूकंपाच्या नुकसानीचे उच्च-रिझोल्यूशन प्रतिमा घेतल्या. 28 मार्च 2025 रोजी म्यानमारमध्ये 7.7 तीव्रतेचा भूकंप झाला. 29 मार्चच्या आपत्ती नंतरच्या प्रतिमा 18 मार्चच्या पूर्व-घटना डेटासह तुलना केल्या गेल्या ज्यामुळे मंडाले आणि सगाईंगमधील नुकसानीचे मूल्यांकन करण्यात आले. CARTOSAT-3 हा ISRO द्वारे विकसित तिसऱ्या पिढीचा चपळ प्रगत पृथ्वी निरीक्षण उपग्रह आहे. हा भारतीय रिमोट सेन्सिंग (IRS) मालिकेची जागा घेतो आणि उच्च-रिझोल्यूशन इमेजिंग क्षमता आहे. तो पोलर सॅटेलाइट लाँच व्हेईकल (PSLV-C47) द्वारे प्रक्षेपित करण्यात आला.

Notes:
मॉरिशस आंतरराष्ट्रीय सौर आघाडीसोबत देश भागीदारी फ्रेमवर्कवर स्वाक्षरी करणारा पहिला आफ्रिकन देश आणि जगातील चौथा देश ठरला आहे. आंतरराष्ट्रीय सौर आघाडी ही सदस्य देशांमधील सौर ऊर्जा सहकार्याला प्रोत्साहन देणारी जागतिक व्यासपीठ आहे. हा फ्रेमवर्क मॉरिशसच्या राष्ट्रीय उद्दिष्टांशी सुसंगत सौर प्रकल्पांवर दीर्घ आणि मध्यम कालावधीसाठी संरचित योजना प्रदान करतो. या कराराचा उद्देश संयुक्त सौर उपक्रमांच्या माध्यमातून स्वच्छ ऊर्जा संक्रमणाला गती देणे आहे. मॉरिशसच्या ऊर्जा गरजांसाठी अनुकूल असा देश भागीदारी धोरण (CPS) तयार केला जाईल.

Notes:
इराणने अलीकडेच फत्ताह हायपरसोनिक क्षेपणास्त्र वापरून इस्त्रायलवर हल्ला केला, ज्यामुळे आंतरराष्ट्रीय सुरक्षेची चिंता वाढली. फत्ताह हे इराणच्या इस्लामिक रिव्होल्युशनरी गार्ड कॉर्प्सच्या एअरोस्पेस फोर्सने विकसित केलेले मध्यम पल्ल्याचे हायपरसोनिक बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र आहे. हे नोव्हेंबर 2022 मध्ये, इराणच्या क्षेपणास्त्र कार्यक्रमाचे जनक हसन तेहरानी मोगद्दम यांच्या पुण्यतिथीला, सार्वजनिक करण्यात आले आणि 2023 मध्ये सेवेतील समाविष्ट करण्यात आले.

Notes:
कॉलेज आणि विद्यापीठातील विद्यार्थ्यांसाठी केंद्रीय क्षेत्र शिष्यवृत्ती योजना (CSSS) ही शिक्षण मंत्रालयाच्या उच्च शिक्षण विभागाद्वारे राबवली जाते. या योजनेचा उद्देश आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबातील हुशार विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी आर्थिक मदत देणे आहे. अर्ज National Scholarship Portal वर स्वीकारले जातात आणि ही योजना PM-USP नावानेही ओळखली जाते.

Notes:
UNHCR हे संयुक्त राष्ट्रांचे एक महत्त्वाचे संस्थान असून, त्याची स्थापना 1950 मध्ये दुसऱ्या महायुद्धानंतर झाली. ही संस्था शरणार्थी, देशांतर्गत विस्थापित आणि नागरिकत्व नसलेल्या लोकांचे हक्क व संरक्षण सुनिश्चित करण्यासाठी कार्य करते. सध्या UNHCR चे मुख्यालय जिनेव्हा, स्वित्झर्लंड येथे आहे.

Notes:
उत्तराखंड सरकारने बनावट साधूंवर कठोर कारवाईसाठी ऑपरेशन काळनेमी सुरू केले आहे. आता फसवणूक करणाऱ्यांवर थेट गुन्हे दाखल होतील आणि अटक केली जाईल. पोलिस विविध कायद्यांतर्गत कारवाई करतील. यात बनावट ओळखपत्रे, सायबर फसवणूक आणि बनावट कागदपत्रांचा वापर करणारे विदेशी नागरिक यांचा समावेश आहे. या मोहिमेचा उद्देश समाजातील शांतता आणि सनातन धर्माचे रक्षण करणे आहे.

Notes:
दरवर्षी 21 ऑगस्ट रोजी दहशतवाद पीडितांच्या स्मरणार्थ आणि आदरार्थ आंतरराष्ट्रीय दिवस साजरा केला जातो. या दिवशी निष्पाप जीवांचा सन्मान केला जातो आणि जगभरातील शांतता, न्याय व ऐक्याचा संदेश दिला जातो. 2017 मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेने हा दिवस सुरू केला. यावर्षीचा विषय आहे: “United for Hope: Collective Actions for Victims of Terrorism”.

Notes:
संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी ‘समुद्र प्रदक्षिणा’ या सर्व महिला, त्रिसेवा नौकाविहार मोहिमेला गेटवे ऑफ इंडिया येथून झेंडा दाखवला. या मोहिमेत 10 महिला अधिकारी IASV त्रिवेणी या 50 फूट लांब नौकेत 26,000 नॉटिकल मैल, 9 महिन्यांत, दोन वेळा विषुववृत्त ओलांडत, लीविन, हॉर्न आणि गुड होप केप पार करत प्रवास करतील. ही मोहीम महिला सक्षमीकरण आणि भारताच्या जागतिक स्थानाचे प्रतीक आहे.