Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]

Notes:
कोलंबो येथे झालेल्या आशिया कप 2023 च्या फायनलमध्ये भारताने श्रीलंकेवर 10 गडी राखून विजय मिळवला. मोहम्मद सिराजच्या सहा विकेट्सच्या गोलंदाजीच्या कामगिरीच्या नेतृत्वाखाली, भारताने श्रीलंकेला चकित केले आणि वाटेत अनेक विक्रम केले. भारताने आठव्या विजयासह सर्वाधिक आशिया चषक एकदिवसीय विजेतेपदाचा विक्रम वाढवला. मोहम्मद सिराजने चामिंडा वाससह 16 चेंडूत पाच विकेटसह सर्वात जलद वनडे पाच बळी घेण्याच्या विक्रमाशी बरोबरी केली.

Notes:
यजमान भारत स्पर्धेच्या गट टप्प्यात अव्वल स्थानावर पोहोचेल, कारण त्याने नॉकआउट उपांत्य फेरीत न्यूझीलंडला सामोरे जाण्यासाठी जागा निश्चित केली आहे. दुसऱ्या दिवशी दुसरा उपांत्य सामना होणार आहे, ज्यामध्ये दक्षिण आफ्रिका आणि ऑस्ट्रेलिया वनडे विश्वचषक स्पर्धेच्या अंतिम फेरीत स्थान मिळवण्यासाठी लढणार आहेत.

Notes:
AMRIT तंत्रज्ञान हे भारतीय तंत्रज्ञान संस्था (IIT) मद्रासने पाण्यातील आर्सेनिक आणि धातूचे आयन काढून टाकण्यासाठी विकसित केलेले तंत्रज्ञान आहे. तंत्रज्ञान नॅनो-स्केल आयर्न ऑक्सी-हायड्रॉक्साइड वापरते.
AMRIT म्हणजे भारतीय तंत्रज्ञानाद्वारे आर्सेनिक आणि धातू काढून टाकणे.
हे पाण्याच्या गुणवत्तेच्या समस्यांचे निराकरण करते.

Notes:
भारताच्या सुप्रीम कोर्टाने साक्षीदारांना धमकावणाऱ्या साक्षीदारांना सुरक्षा देण्यासाठी देशव्यापी साक्षीदार संरक्षण योजना तयार केली आहे.
छळ किंवा संरक्षणाच्या कमतरतेमुळे चाचणी दरम्यान साक्षीदार अनेकदा प्रतिकूल होतात म्हणून हे आवश्यक झाले.
या योजनेत साक्षीदारांचे धोक्याचे मूल्यांकन आणि धोक्याच्या आकलनाच्या तीन श्रेणींवर आधारित संरक्षणात्मक उपायांची तरतूद आहे.

Notes:
भारतात एकाचवेळी निवडणुका घेण्याच्या मुद्द्याचे परीक्षण करण्यासाठी माजी राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांच्या अध्यक्षतेखाली एक उच्चस्तरीय समिती गेल्या वर्षी स्थापन करण्यात आली होती.
एकाचवेळी निवडणुका म्हणजे लोकसभा आणि राज्य विधानसभांच्या निवडणुका एकत्र घेणे. यामुळे निवडणूक प्रक्रिया सुरळीत होईल आणि खर्च कमी होईल. कोविंद यांच्या अध्यक्षतेखालील समितीने या कल्पनेवर सल्लामसलत सुरू केली असून त्याला पाठिंबा मिळत आहे.
2024 पासून लोकसभा आणि विधानसभा निवडणुका समक्रमितपणे दोन टप्प्यात पार पाडण्यासाठी सरकार एका रोडमॅपवर काम करत आहे.

Notes:
17 जानेवारी, 2024 रोजी ग्रँडमास्टर रमेशबाबू प्रज्ञानंद पाच वेळा जागतिक चॅम्पियन विश्वनाथन आनंदला मागे टाकत भारताचा अव्वल क्रमांकाचा पुरुष बुद्धिबळपटू बनला.
टाटा स्टील मास्टर्स स्पर्धेच्या चौथ्या फेरीत सध्याच्या जगज्जेत्या चीनच्या डिंग लिरेनला पराभूत करून 18 वर्षीय बुद्धिबळाने हा टप्पा गाठला.

Notes:
NIXI ने भारतातील डिजिटल समावेशन आणि भाषिक विविधतेसाठी सार्वत्रिक स्वीकृती दिनानिमित्त भाषानेट पोर्टलचे अनावरण केले.
2003 मध्ये स्थापित NIXI ही संस्था कंपनी कायदा 2013 अंतर्गत ना-नफा कॅटेगिरी मध्ये आहे.
ही संस्था ती चांगल्या इंटरनेट सेवेसाठी देशांतर्गत राउटिंगला प्रोत्साहन देते आणि व्यवस्थापित करते.
IN हे 2004 पासून भारताचे कंट्री कोड टॉप लेव्हल डोमेन आहे.
NIXI इंटरनेट इन्फ्रास्ट्रक्चरची सुविधा देते आणि NIR (IRINN) ऑफर IXPs म्हणून काम करते.
इंटरनेट एक्स्चेंज पॉइंट्ससाठी भारतात इंटरनेट प्रवेश आणि अवलंब वाढवण्याचे उद्दिष्ट आहे.

Notes:
इराणमधील चाबहारनंतर म्यानमारमधील सिटवे या दुसऱ्या परदेशातील बंदराचे व्यवस्थापन करण्यासाठी भारताला परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाकडून मंजुरी मिळाली.
म्यानमारमधील राखीन राज्यातील कलादान नदीच्या मुखावर असलेले सिटवे बंदर भारताच्या अनुदान सहाय्याने समर्थित कलादान मल्टी-मॉडल ट्रान्झिट ट्रान्सपोर्ट प्रोजेक्ट (KMTTP) अंतर्गत विकसित केले आहे.
ही धोरणात्मक वाटचाल भारताच्या ईशान्येकडील व्यापार संभावना वाढवण्यासाठी तयार आहे ज्यामुळे भारत आणि म्यानमार यांच्यातील वर्धित व्यापाराला चालना मिळेल.

Notes:
अदानी पोर्ट्स आणि स्पेशल इकॉनॉमिक झोन (APSEZ) बंदरे, विमानतळ, उर्जा आणि संरक्षण यावर लक्ष केंद्रित करून फिलीपिन्समधील बटान येथे खोल बंदराची योजना आखत आहे.
प्रादेशिक विस्ताराचे लक्ष्य कृषी उत्पादन बंदरे, पर्यटन आणि व्यवसायाचे प्रवेशद्वार वाढवणे.

Notes:
युक्रेनच्या परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाने डिजिटल प्रवक्ता म्हणून AI-व्युत्पन्न अवतार व्हिक्टोरिया शी सादर केला आहे.
व्यावसायिक पोशाख परिधान केलेली शी सोशल मीडियाद्वारे कॉन्सुलर प्रकरणांची अद्यतने सादर करते.
तिचे स्वरूप AI-व्युत्पन्न असले तरी तिने दिलेली सामग्री मानवी-लिखित आणि सत्यापित आहे.
परराष्ट्र मंत्री दिमित्रो कुलेबा यांनी वेळ आणि संसाधनांची बचत अधोरेखित करणारे डिजिटल प्रवक्ता म्हणून AI-व्युत्पन्न अवतार व्हिक्टोरिया शी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल म्हणून शिच्या परिचयाचे कौतुक केले.
युक्रेनने राजनयिक ऑपरेशन्समध्ये नाविन्यपूर्ण तंत्रज्ञानाचा स्वीकार केला आहे.