Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]
मराठी चालू घडामोडी 2025-26. MPSC परीक्षांसह सर्व सरळसेवा परीक्षांसाठी दैनिक 20 प्रश्नमंजुषा मराठीत. GKToday कडून MCQs चे मूळ आणि अधिकृत संग्रह
1. जैवविविधता जतन करण्यासाठी UN सत्र कोणत्या शहराने आयोजित केले?
[A] न्यू यॉर्क
[B] पॅरिस
[C] रोम
[D] टोकियो
Show Answer
Correct Answer: A [ न्यू यॉर्क]
Notes:
न्यूयॉर्कमधील संयुक्त राष्ट्रांच्या मुख्यालयात जैवविविधता जतन करण्यासाठी UN सत्र आयोजित करण्यात आले होते. तथापि, संयुक्त राष्ट्रांच्या सदस्य राष्ट्रांनी समुद्रातील जैवविविधतेचे संरक्षण करण्यासाठी करार न करता दोन आठवड्यांची वाटाघाटी संपवली. हा एक करार आहे ज्याने वाढत्या पर्यावरणीय आणि आर्थिक आव्हानांना सामोरे जावे लागेल.
2. कोणत्या संस्थेने ‘इंडिया डिस्क्रिमिनेशन रिपोर्ट 2022’ नावाचा अहवाल प्रसिद्ध केला आहे?
[A] युनिसेफ
[B] WEF
[C] नीती आयोग
[D] ऑक्सफॅम इंटरनॅशनल
Show Answer
Correct Answer: D [ ऑक्सफॅम इंटरनॅशनल]
Notes:
ऑक्सफॅम इंडियाने ‘इंडिया डिस्क्रिमिनेशन रिपोर्ट 2022’ नावाचा नवीन अहवाल प्रसिद्ध केला आहे. अहवालानुसार, लिंगभेद हे भारतातील 98 टक्के पुरुष आणि महिलांमधील रोजगार अंतराचे कारण आहे. हे देखील दर्शविते की भेदभावामुळे श्रमिक बाजारपेठेत ग्रामीण भागातील महिलांना 100 टक्के रोजगार असमानता आणि 98 टक्के शहरी भागात सामोरे जावे लागते. स्वयंरोजगार असलेले पुरुष महिलांपेक्षा 2.5 पट जास्त कमावतात, त्यापैकी 83 टक्के लिंग-आधारित भेदभावाला कारणीभूत आहेत.
3. इस्रायलने अमेरिकेच्या मध्यस्थीने कोणत्या देशासोबत सागरी सीमा करारावर स्वाक्षरी केली?
[A] स्पेन
[B] लेबनॉन
[C] इजिप्त
[D] सीरिया
Show Answer
Correct Answer: B [ लेबनॉन]
Notes:
लेबनॉन आणि इस्रायलने यूएस-मध्यस्थीत सागरी सीमा कराराच्या प्रतींवर स्वाक्षरी केली आणि लेबनॉनमधील नाकोरा या किनारपट्टीच्या सीमावर्ती शहरामध्ये यूएनला त्या वितरित केल्या. 1948 मध्ये इस्रायलची निर्मिती झाल्यापासून दोन्ही राष्ट्रांमध्ये औपचारिकपणे युद्ध सुरू आहे आणि हा करार दोन्ही राष्ट्रांमधील संबंधांमध्ये एक प्रगती दर्शवेल. ऊर्जा प्रकरणांसाठी अमेरिकेच्या दूताने मध्यस्थी करून अनेक महिन्यांच्या अप्रत्यक्ष चर्चेनंतर, सागरी सीमारेषा निश्चित करण्याच्या करारावर स्वाक्षरी करण्यात आली.
4. अलीकडे, कोणत्या राज्यात धुळीच्या कणांमध्ये विषारी धातूंचे जास्त प्रमाण आढळून आले आहे?
[A] महाराष्ट्र
[B] नवी दिल्ली
[C] झारखंड
[D] हरियाणा
Show Answer
Correct Answer: C [ झारखंड]
Notes:
झारखंडमधील जमशेदपूर आणि लगतच्या भागात धुळीच्या कणांमध्ये विषारी धातूंचे प्रमाण जास्त आहे.
जरी ते कार्सिनोजेनिक नसले तरी, कण विशेषत: मुलांसाठी उच्च आरोग्य धोक्यात आणतात. स्वच्छ हवा आणि पर्यावरणावर काम करणाऱ्या ASAR या संस्थेच्या संयुक्त विद्यमाने राज्य प्रदूषण नियंत्रण मंडळ आणि रांची महानगरपालिकेने आयोजित केलेल्या परिषदेत ठगिस उघड झाले. आत्तापर्यंत, रांचीमध्ये कोणतीही सरकार-चालित सतत हवा गुणवत्ता निरीक्षण प्रणाली नाही.
5. कोणत्या राज्य/केंद्रशासित प्रदेशाने मालमत्ता नोंदणीसाठी ‘रिक्त जमीन कर’ लागू केला?
[A] आंध्र प्रदेश
[B] महाराष्ट्र
[C] गुजरात
[D] उत्तर प्रदेश
Show Answer
Correct Answer: B [ महाराष्ट्र]
Notes:
मालमत्तेच्या नोंदणीतील अनियमिततेचा सामना करण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने मालमत्ता नोंदणीसाठी रिक्त जमीन कर लागू केला आहे.
राज्य सरकारने शेतजमिनीसाठी अदंगल प्रतमध्ये टायटल मालकाचा समावेश करणे बंधनकारक केले आहे.
6. अलीकडेच चर्चेत आलेले झियामाबेई नावाचे पुरातत्व स्थळ कोणत्या देशात आहे?
[A] जपान
[B] व्हिएतनाम
[C] सुमात्रा
[D] चीन
Show Answer
Correct Answer: D [ चीन]
Notes:
चीनमधील पुरातत्वशास्त्रज्ञांनी बीजिंगपासून 100 मैलांपेक्षा कमी अंतरावर असलेल्या झियामाबेई नावाच्या ठिकाणी जुन्या पाषाण युगातील संस्कृतीचे अवशेष शोधले आहेत. साइटवर, असे आढळून आले आहे की प्राचीन होमिनिन्सने गेरु नावाचे लाल रंगाचे रंगद्रव्य वापरले आणि दगडापासून लहान ब्लेडसारखी उपकरणे तयार केली. असे मानले जाते की हे अवशेष 40,000 वर्षांहून अधिक जुने आहेत.
7. बातम्यांमध्ये दिसलेली केतनजी ब्राउन जॅक्सन कोणत्या देशाच्या सर्वोच्च न्यायालयात काम करणारी पहिली कृष्णवर्णीय महिला न्यायमूर्ती आहे?
[A] यूके
[B] संयुक्त राज्य
[C] दक्षिण आफ्रिका
[D] ऑस्ट्रेलिया
Show Answer
Correct Answer: B [ संयुक्त राज्य]
Notes:
यूएस सिनेटने केतनजी ब्राउन जॅक्सन यांना सर्वोच्च न्यायालयात पुष्टी दिली, त्या पहिल्या कृष्णवर्णीय महिला न्यायमूर्ती बनल्या. 1993 मध्ये मरण पावलेल्या थर्गूड मार्शल आणि सध्या सेवा बजावत असलेल्या क्लेरेन्स थॉमस यांच्यानंतर त्या तिसऱ्या कृष्णवर्णीय न्यायमूर्ती असतील. आपल्या अध्यक्षीय प्रचारादरम्यान अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन यांनी एका कृष्णवर्णीय महिलेला सर्वोच्च न्यायालयात उभे करण्याचे आश्वासन दिले होते.
8. ‘झिरो डिफेक्ट झिरो इफेक्ट (ZED) प्रमाणन योजना’ कोणत्या केंद्रीय मंत्रालयाशी संबंधित आहे?
[A] वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालय
[B] सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालय
[C] अवजड उद्योग मंत्रालय
[D] कामगार आणि रोजगार मंत्रालय
Show Answer
Correct Answer: B [ सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालय]
Notes:
सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाने एक सुधारित शून्य दोष शून्य प्रभाव (ZED) प्रमाणन योजना सुरू केली आहे. कार्यक्रमाचा पहिला टप्पा एमएसएमई उत्पादनावर केंद्रित असेल तर दुसरा सेवा क्षेत्रातील त्या एमएसएमईसाठी असेल. सुवर्ण श्रेणी ZED प्रमाणपत्रासाठी आवश्यक असलेल्या पॅरामीटर्सची संख्या अलीकडे 50 वरून 20 पर्यंत कमी करण्यात आली आहे.
9. कोणत्या संस्थेने गुंतवणूकदार संरक्षण निधी (IPF) आणि गुंतवणूकदार सेवा निधी (ISF) साठी मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली?
[A] RBI
[B] सेबी
[C] पीएफआरडीए
[D] नीती आयोग
Show Answer
Correct Answer: B [ सेबी]
Notes:
कॅपिटल मार्केट रेग्युलेटर SEBI- भारतीय सिक्युरिटी एक्सचेंज बोर्डाने गुंतवणूकदार संरक्षण निधी (IPF) आणि गुंतवणूकदार सेवा निधी (ISF) साठी मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत.
हे फंड स्टॉक एक्सचेंज आणि डिपॉझिटरीजद्वारे राखले जातात.
नवीन बदलांचे उद्दिष्ट गुंतवणूकदार संरक्षण उपायांना बळकट करणे आणि आर्थिक साक्षरता आणि सिक्युरिटीज मार्केटमधील सहभागास प्रोत्साहन देणे आहे.
10. IRDAI द्वारे राबविण्यात येणाऱ्या परवडणाऱ्या विमा उत्पादनाचे नाव काय आहे?
[A] विमा सरल
[B] विमा सुगम
[C] आरोग्य विमा
[D] आरोग्य सेतू
Show Answer
Correct Answer: B [ विमा सुगम]
Notes:
बिमा सुगम हे भारतीय विमा नियामक आणि विकास प्राधिकरण (IRDAI) द्वारे लागू केले जाणारे एक परवडणारे विमा उत्पादन आहे. हेल्थ क्लेम एक्स्चेंज कार्यान्वित करण्यासाठी देखील जोर देत आहे.
IRDAI ची इच्छा आहे की सामान्य विमाधारकांनी हेल्थ एक्सचेंज प्लॅटफॉर्मचा भाग असावा, जे राष्ट्रीय आरोग्य प्राधिकरणाद्वारे स्थापित केले जात आहे.