Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]
मराठी चालू घडामोडी 2025-26. MPSC परीक्षांसह सर्व सरळसेवा परीक्षांसाठी दैनिक 20 प्रश्नमंजुषा मराठीत. GKToday कडून MCQs चे मूळ आणि अधिकृत संग्रह
11. NPCI Bharat BillPay ने अलीकडेच लाँच केलेल्या UPMS चा विस्तार काय आहे?
[A] युनिफाइड प्रेझेंटमेंट मॅनेजमेंट सिस्टम
[B] युनिफाइड पेमेंट मॅनेजमेंट सिस्टम
[C] युनिव्हर्सल पेमेंट मॅनेजमेंट सिस्टम
[D] युनिव्हर्सल प्रेझेंटमेंट मॅनेजमेंट सिस्टम
Show Answer
Correct Answer: A [ युनिफाइड प्रेझेंटमेंट मॅनेजमेंट सिस्टम]
Notes:
NPCI Bharat BillPay Ltd. (NBBL), नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडियाची पूर्ण मालकीची उपकंपनी ने ‘युनिफाइड प्रेझेंटमेंट मॅनेजमेंट सिस्टम’ (UPMS) सादर केली आहे. UPMS द्वारे, NBBL ग्राहकांना त्यांच्या आवर्ती बिल पेमेंट्सवर स्थायी सूचना सेट करण्यास सक्षम करेल. बिले बिलर्सकडून आपोआप मिळवली जातील आणि ऑटो-डेबिटसाठी ग्राहकांना सादर केली जातील.
12. सजीव प्रणालींमध्ये कार्य करू शकणारे अनैसर्गिक जीव तयार करण्यासाठी विज्ञानाची कोणती शाखा अनुवांशिक अनुक्रम, संपादन आणि बदल वापरते?
[A] सिंथेटिक जीवशास्त्र
[B] अनुवांशिक जीवशास्त्र
[C] सूक्ष्म जीवशास्त्र
[D] अनुवांशिक जैव-तंत्रज्ञान
Show Answer
Correct Answer: A [ सिंथेटिक जीवशास्त्र]
Notes:
सिंथेटिक बायोलॉजी ही विज्ञानाची शाखा आहे, जी अनुवांशिक अनुक्रम, संपादन आणि बदल वापरून अनैसर्गिक जीव किंवा सेंद्रिय रेणू तयार करते जे जिवंत प्रणालींमध्ये कार्य करू शकतात. जैवतंत्रज्ञान विभागाने सिंथेटिक बायोलॉजीवरील दूरदृष्टी पेपरचा मसुदा प्रसिद्ध केला आहे. या मुद्द्यावर ‘राष्ट्रीय धोरणा’च्या गरजेवर भर दिला आहे.
13. इंटरनॅशनल एअर ट्रान्सपोर्ट असोसिएशन (IATA) ने भारतात ‘IATA Pay’ प्लॅटफॉर्म सुरू करण्यासाठी कोणत्या संस्थेशी भागीदारी केली आहे?
[A] स्टँडर्ड चार्टर्ड
[B] डीबीएस बँक
[C] सिटी बँक
[D] HSBC
Show Answer
Correct Answer: A [ स्टँडर्ड चार्टर्ड]
Notes:
इंटरनॅशनल एअर ट्रान्सपोर्ट असोसिएशन (IATA) ने भारतातील एअरलाइन उद्योगासाठी पेमेंट प्लॅटफॉर्म सुरू करण्यासाठी जागतिक बँकिंग समूह स्टँडर्ड चार्टर्डसोबत भागीदारी केली आहे. क्रेडिट कार्ड सारख्या विद्यमान पेमेंट पर्यायांव्यतिरिक्त, IATA Pay हा एक नवीन पेमेंट पर्याय असेल जो सहभागी एअरलाइन्सना UPI स्कॅन आणि पे आणि UPI कलेक्ट सारखे त्वरित पेमेंट पर्याय ऑफर करण्यास सक्षम करेल.
14. महिलांना मोफत कायदेशीर सहाय्य देण्यासाठी कोणत्या संस्थेने ‘DSLSA लीगल एड क्लिनिक’ सुरू केले?
[A] यूएन महिला
[B] राष्ट्रीय महिला आयोग
[C] युनिसेफ
[D] नीती आयोग
Show Answer
Correct Answer: B [ राष्ट्रीय महिला आयोग]
Notes:
राष्ट्रीय महिला आयोगाने (NCW) दिल्ली राज्य विधी सेवा प्राधिकरण (DSLSA) च्या सहकार्याने ‘कायदेशीर सहाय्य क्लिनिक’ सुरू केले आहे. महिलांना मोफत कायदेशीर सहाय्य देऊन त्यांच्या तक्रारींचे निराकरण करण्यासाठी ही एकल-खिडकी सुविधा म्हणून काम करेल. DSLSA च्या पॅनेलमधील कायदेशीर सेवा वकिल महिलांना मदत करतील तेथे मोफत कायदेशीर सल्ला आणि समुपदेशन करण्यासाठी महिला या सुविधेमध्ये प्रवेश करू शकतात.
15. युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) प्रणालीने व्हॉल्यूमच्या बाबतीत कोणता टप्पा पार केला?
[A] 10 कोटी
[B] 50 कोटी
[C] 100 कोटी
[D] 500 कोटी
Show Answer
Correct Answer: D [ 500 कोटी]
Notes:
नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) च्या डेटानुसार, युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) ने व्हॉल्यूमच्या बाबतीत 500 कोटींचा टप्पा ओलांडला आहे. UPI या वर्षी मार्चमध्ये मूल्याच्या दृष्टीने ₹10-लाख कोटींचा टप्पा गाठण्याच्या जवळ होता. या वर्षी मार्चपर्यंत सुमारे 315 बँका UPI प्लॅटफॉर्मवर लाइव्ह होत्या.
16. जगातील सर्वात जुन्या वृत्तपत्रांपैकी एक विनर झीतुंग कोणत्या देशात प्रकाशित झाले?
[A] रशिया
[B] ऑस्ट्रिया
[C] ऑस्ट्रेलिया
[D] दक्षिण कोरिया
Show Answer
Correct Answer: B [ ऑस्ट्रिया]
Notes:
जगातील सर्वात जुन्या वर्तमानपत्रांपैकी एक असलेल्या व्हिएन्ना-आधारित विनर झीतुंगने तीन शतकांहून अधिक काळानंतर आपली दैनिक छापील आवृत्ती बंद केली आणि पत्रकारितेतील एका युगाचा अंत झाला.
वृत्तपत्राच्या अंतिम मुखपृष्ठाने त्याच्या उल्लेखनीय वारसाला श्रद्धांजली अर्पण केली, ज्यामध्ये अनेक राष्ट्रपती, सम्राट आणि प्रजासत्ताकांचा समावेश असलेल्या 320 वर्षांच्या प्रकाशनावर प्रकाश टाकला.
17. कोणत्या आशियाई देशात 2015 पासून वाघांच्या संख्येत 27% वाढ झाली आहे?
[A] भारत
[B] श्रीलंका
[C] भूतान
[D] नेपाळ
Show Answer
Correct Answer: C [ भूतान]
Notes:
आंतरराष्ट्रीय व्याघ्र दिनानिमित्त, भूतानच्या वाघांची संख्या 2015 मधील मागील गणनेपेक्षा 27% ने वाढल्याचे उघड झाले.
भूतानच्या राष्ट्रीय व्याघ्र सर्वेक्षण 2021-22 च्या समाप्तीनंतर ही घोषणा करण्यात आली.
18. अलीकडील सर्वोच्च ‘जागतिक समुद्र पृष्ठभागाचे तापमान’ किती आहे, ज्याने 2016 च्या विक्रमाला मागे टाकले आहे?
[A] १५.९६°से
[B] १८.९६°से
[C] २०.९६° से
[D] २५.९६° से
Show Answer
Correct Answer: C [ २०.९६° से]
Notes:
दैनंदिन जागतिक समुद्राच्या पृष्ठभागाच्या तापमानाने 2016 च्या विक्रमाला मागे टाकले आहे, जे 20.96°C पर्यंत पोहोचले आहे, जे या कालावधीतील नेहमीच्या सरासरीपेक्षा लक्षणीयरीत्या जास्त आहे.
यापूर्वीचा विक्रम 2016 च्या एल निनो इव्हेंटमध्ये स्थापित झाला होता, जेव्हा तो 20.95C पर्यंत पोहोचला होता.
शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की हा विक्रम कायमच मोडला जाईल, कारण सर्वसाधारणपणे ऑगस्टमध्ये नव्हे तर मार्चमध्ये महासागर जागतिक स्तरावर सर्वाधिक उष्ण असतात.
19. धोरण आणि मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्यासाठी कोणत्या संस्थेने नवीन डिझाइन डिव्हिजनची स्थापना केली आहे?
[A] NHAI
[B] नॅसकॉम
[C] ट्राय
[D] IREDA
Show Answer
Correct Answer: A [ NHAI]
Notes:
NHAI ने एक डिझाईन विभाग स्थापन केला आहे जो देशभरातील राष्ट्रीय महामार्गांवरील पूल, संरचना, बोगदे आणि आरई भिंतींचे नियोजन, डिझाइन, बांधकाम आणि देखभाल यासाठी धोरण आणि मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करेल.
पुलांची यादी, रेखाचित्रे, दुर्दम्य पुलांची ओळख यासाठी डिझाईन विभागाद्वारे एक IT आधारित देखरेख प्रणाली विकसित केली जाईल आणि त्यांच्या दुरुस्ती आणि बांधकामासाठी वार्षिक योजना देखील प्रस्तावित करेल.
20. कोणता देश ‘असेंबली ऑफ द ग्लोबल एन्व्हायर्नमेंट फॅसिलिटी (GEF)’ चे यजमान आहे?
[A] कॅनडा
[B] जर्मनी
[C] फिनलंड
[D] ऑस्ट्रेलिया
Show Answer
Correct Answer: A [ कॅनडा]
Notes:
ग्लोबल जैवविविधता फ्रेमवर्क फंड (GBFF) ला अखेरीस मान्यता देण्यात आली आणि कॅनडातील व्हँकुव्हर येथील जागतिक पर्यावरण सुविधा (GEF) च्या सातव्या असेंब्लीमध्ये लॉन्च करण्यात आली. 2030 पर्यंत जैविक विविधता (CBD) द्वारे तयार केलेल्या कुनमिंग-मॉन्ट्रियल ग्लोबल बायोडायव्हर्सिटी फ्रेमवर्क (GBF) ची उद्दिष्टे आणि उद्दिष्टे जगाने पूर्ण केले आहे याची खात्री करण्यासाठी सरकार, ना-नफा आणि खाजगी क्षेत्र आता येथे त्यांच्या निधीचे योगदान देऊ शकतात. कॅनडा आणि युनायटेड किंगडमने यापूर्वीच GBFF ला अनुक्रमे 200 दशलक्ष कॅनेडियन डॉलर आणि 10 दशलक्ष पौंड देणगी दिली आहे.