Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]

Notes:
दरवर्षी 4 जानेवारी हा दिवस जागतिक ब्रेल दिन म्हणून पाळला जातो, जे ब्रेलचे महत्त्व वाढवते, जे अंध आणि अर्धवट दृष्टी असलेल्या लोकांसाठी संवादाचे माध्यम आहे. 2019 मध्ये युनायटेड नेशन्स जनरल असेंब्लीने हा दिवस पहिल्यांदा सुरू केला आणि जानेवारी हा ब्रेल साक्षरता महिना म्हणून पाळला जातो. ब्रेल प्रणालीचा शोध लावणारे फ्रेंच शिक्षक लुई ब्रेल यांचा जन्म ४ जानेवारी १८०९ रोजी झाला.

Notes:
पुद्दुचेरी केंद्रशासित प्रदेश सरकार 12 जानेवारी रोजी 25 व्या राष्ट्रीय युवा महोत्सवाचे आयोजन करत आहे. हा दिवस स्वामी विवेकानंदांची जयंती आहे. केंद्रीय युवा व्यवहार आणि क्रीडा मंत्रालयाच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित या स्पर्धेत देशभरातील 7,000 हून अधिक युवक सहभागी होणार आहेत.

Notes:
लाल किल्ला, दिल्ली येथे ‘आत्मनिर्भर भारत डिझाईन केंद्र’ विकसित करण्यासाठी स्टेट बँक ऑफ इंडिया, इंदिरा गांधी कला केंद्र आणि राष्ट्रीय संस्कृती निधी यांच्यात त्रिपक्षीय सामंजस्य करार करण्यात आला आहे. ABCD प्रकल्प IGNCA या सांस्कृतिक मंत्रालयाच्या अंतर्गत स्वायत्त संस्था राबवत आहे. GI उत्पादनांमध्ये आर्थिक मूल्यवर्धन हे प्रकल्पाचे उद्दिष्ट आहे. हे कारागीर आणि डिझायनर्सना विस्तृत बाजारपेठ उपलब्ध करून देण्यासाठी एक व्यासपीठ देखील प्रदान करेल.

Notes:
अहमदाबाद स्थित स्पेस ऍप्लिकेशन सेंटर आणि भौतिक संशोधन प्रयोगशाळा भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) च्या अंतर्गत कार्य करते. नुकतेच, संस्थेतील शास्त्रज्ञांनी ‘क्वांटम एन्टँगलमेंट’चे यशस्वी प्रात्यक्षिक केले. रिअल-टाइम क्वांटम की डिस्ट्रिब्युशन (QKD) वापरून, त्यांनी 300 मीटरने विभक्त केलेल्या दोन इमारतींमध्ये हॅक-प्रूफ संप्रेषण केले.

Notes:
190 देशांतील प्रतिनिधींनी जिनिव्हा येथील जैविक विविधतेच्या अधिवेशनाच्या बैठकीत जैवविविधतेचे नुकसान थांबविण्याच्या जागतिक योजनेवर चर्चा केली. जैवविविधता नष्ट होण्याला ‘ग्रहाच्या इतिहासातील अभूतपूर्व’ असे संबोधले जाते. चीनमधील कुनमिंग येथे जैविक विविधतेच्या (CoP15, CBD) अधिवेशनातील पक्षांची परिषद सुरू होत आहे.

Notes:
नॅशनल बँक फॉर अॅग्रिकल्चर अँड रुरल डेव्हलपमेंटने ओडिशाला 4,013 कोटी रुपयांची आर्थिक मदत मंजूर केली आहे, जी देशातील सर्वाधिक आहे. 2021-22 या कालावधीत ग्रामीण पायाभूत सुविधा विकास निधी (RIDF) अंतर्गत गंभीर ग्रामीण पायाभूत सुविधांच्या विकासासाठी ही मदत मंजूर करण्यात आली आहे.

Notes:
केंद्रीय अर्थसंकल्पाने महिला सन्मान बचत प्रमाणपत्र (MSSC) ची घोषणा केली, ही महिलांसाठी एक नवीन लहान-बचत योजना आहे आणि ती 1 एप्रिल 2023 पासून गुंतवणुकीसाठी सुरू करण्यात आली आहे.
या कार्यक्रमांतर्गत ठेवींवर दरवर्षी 7.5% व्याजदर आहे. केंद्रीय मंत्री स्मृती इराणी यांनी नुकतेच महिला सन्मान बचत प्रमाणपत्र (MSSC) खाते उघडले.

Notes:
राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांनी नुकताच राष्ट्रीय जल पुरस्कार 2022 मध्ये ‘सर्वोत्कृष्ट राज्य’ पुरस्काराने सन्मानित केले. जलसंधारणाच्या बाबतीत उत्तर प्रदेश सर्व भारतीय राज्यांमध्ये अव्वल तर राजस्थान आणि तामिळनाडू यांनी अनुक्रमे दुसरे आणि तिसरे स्थान पटकावले. उत्तर प्रदेशातील मुझफ्फरनगर, केरळमधील तिरुवनथपुरम, बिहारमधील पूर्व चंपारण जिल्हा आणि मध्य प्रदेशातील इंदूर यांनी अनुक्रमे उत्तर विभाग, दक्षिण विभाग, पूर्व विभाग आणि पश्चिम विभागासाठी सर्वोत्तम जिल्हा श्रेणीमध्ये अव्वल स्थान पटकावले आहे.

Notes:
तामिळनाडूतील 18 वर्षीय अव्वल टेबल टेनिसपटू डी. विश्वाचा 83व्या वरिष्ठ राष्ट्रीय स्पर्धेत भाग घेण्यासाठी शिलाँगला जात असताना अपघातात मृत्यू झाला. त्याने गेल्या वर्षी जानेवारीमध्ये राष्ट्रीय-रँकिंग स्पर्धेत युवा अंडर-19 मुलांच्या एकेरीचे विजेतेपद जिंकले आणि डिसेंबर 2021 मध्ये दक्षिण विभागीय रँकिंग स्पर्धेत उपविजेतेपद पटकावले.

Notes:
युरोपियन युनियन परिषदेने (EU) प्रतिजैविक प्रतिकार (AMR) विरुद्ध कारवाई मजबूत करण्यासाठी शिफारशींचा संच स्वीकारला. मानवी आणि प्राण्यांच्या आरोग्यासाठी प्रतिजैविक सारख्या प्रतिजैविकांचा विवेकपूर्ण वापर करण्याची शिफारस केली आहे.
प्रतिजैविक प्रतिकार म्हणजे जीवाणू, विषाणू आणि परजीवी यांसारख्या सूक्ष्मजीवांची क्षमता, प्रतिजैविक औषधांच्या प्रभावांशी जुळवून घेण्याची आणि सहन करण्याची, त्यांना संक्रमणांवर उपचार करण्यासाठी कमी प्रभावी किंवा पूर्णपणे अप्रभावी बनवते.