Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]

Notes:
केंद्रीय आरोग्य मंत्री मनसुख मांडविया यांनी सुधारित ‘केंद्र सरकार आरोग्य योजना’ CGHS वेबसाइट आणि “MyCGHS” मोबाईल ऍप्लिकेशन लॉन्च केले. वेबसाइटचा 40 लाखाहून अधिक लाभार्थ्यांना रीअल-टाइम माहितीचा फायदा होईल. साइट हिंदी आणि इंग्रजीसह द्विभाषिक बनवण्यात आली आहे. वेबसाइटद्वारे ई-संजीवनी टेलि-कन्सल्टेशन सुविधेशी थेट लिंक आहे. दृष्टिहीन व्यक्तींसाठी वापरकर्ता अनुकूल वैशिष्ट्ये देखील जोडली गेली.

Notes:
भारत आणि फ्रान्सने मानवी आरोग्याच्या प्रगतीसाठी वैज्ञानिक सहकार्यावर एक सामंजस्य करार केला. सीएसआयआर आणि इन्स्टिट्यूट पाश्चर संयुक्तपणे उदयोन्मुख आणि पुनरावृत्ती होणारे संसर्गजन्य रोग आणि अनुवांशिक विकारांवर संशोधन करतील. हा सामंजस्य करार जगभरातील लोकांना प्रभावी आणि परवडणारी आरोग्य सेवा सोल्यूशन्स प्रदान करण्यास सक्षम करण्याचा प्रयत्न करतो.

Notes:
डेथ पेनल्टी इन इंडिया अहवाल नॅशनल लॉ युनिव्हर्सिटी, दिल्ली येथील फौजदारी कायदा सुधारणा वकिल गटाद्वारे प्रसिद्ध करण्यात आला- प्रकल्प 39A. अहवालानुसार, 2021 च्या अखेरीस मृत्युदंडावरील कैद्यांची संख्या 488 होती, जी 17 वर्षांतील सर्वाधिक आहे. हे 2020 च्या तुलनेत जवळपास 21% नी वाढले आहे. 2004 (563) पासून मृत्यूच्या पंक्तीची ही सर्वाधिक संख्या आहे.

Notes:
भारताचे स्वदेशी बनावटीचे लढाऊ विमान, लाइट कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट (LCA) तेजस, युनायटेड किंग्डमच्या वॉडिंग्टन येथे 6 ते 27 मार्च दरम्यान बहुराष्ट्रीय हवाई सराव ‘एक्स कोब्रा वॉरियर 22’ मध्ये भाग घेणार आहे. पाच तेजस विमाने यूकेला जाणार आहेत. LCA तेजस हे डिफेन्स रिसर्च अँड डेव्हलपमेंट ऑर्गनायझेशन (DRDO) च्या एअरक्राफ्ट डेव्हलपमेंट एजन्सी (ADA) द्वारे स्वदेशी-डिझाइन केले गेले आणि हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) द्वारे उत्पादित केले गेले.

Notes:
निवडक ठिकाणी कार्बन-न्यूट्रल शेती पद्धती लागू करणारे केरळ हे देशातील पहिले राज्य बनणार आहे. या प्रकल्पासाठी राज्य सरकारने 2022-23 च्या अर्थसंकल्पात 6 कोटी रुपयांची तरतूद केली आहे. पहिल्या टप्प्यात 13 शेतात कार्बन न्यूट्रल शेती राबवली जाणार आहे. राज्य अलुवा येथील स्टेट सीड फार्मचे कार्बन न्यूट्रल फार्ममध्ये रूपांतर करेल. दुसऱ्या टप्प्यात सर्व 140 विधानसभा मतदारसंघात मॉडेल कार्बन-न्यूट्रल फार्म विकसित केले जातील.

Notes:
1983 मध्ये सापडलेला लघुग्रह फेथॉन वार्षिक जेमिनिड उल्कावर्षाव तयार करतो.
नवीन संशोधनात असे आढळून आले आहे की सूर्यासोबत त्याच्या जवळ येण्यामुळे लघुग्रहातील सोडियमचे बाष्पीकरण होते, परिणामी धूमकेतूसारखी क्रिया होते.

Notes:
इन्फ्रास्ट्रक्चर आणि प्रोजेक्ट मॉनिटरिंग डिव्हिजन ही एक सरकारी एजन्सी आहे जी ऑनलाइन संगणकीकृत मॉनिटरिंग सिस्टम (OCMS) वर प्रदान केलेल्या माहितीच्या आधारे रु. 150 कोटी आणि त्याहून अधिक किमतीच्या केंद्रीय क्षेत्रातील पायाभूत सुविधा प्रकल्पांवर देखरेख ठेवण्यासाठी जबाबदार आहे.
IPMD च्या ताज्या अहवालात असे दिसून आले आहे की रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग क्षेत्रात सर्वाधिक विलंबित प्रकल्प आहेत, त्यानंतर रेल्वे आणि पेट्रोलियम उद्योग आहेत.

Notes:
उत्तराखंडमधील तुंगनाथ मंदिर हे प्राचीन मंदिर राष्ट्रीय स्मारक म्हणून घोषित करण्यात येणार आहे.
उत्तराखंडच्या पाच पंचकेदारांपैकी हा तिसरा आहे. तुंगनाथ पर्वत मंदाकिनी आणि अलकनंदा नदीच्या खोऱ्या बनवतात.

Notes:
INDUS-X हा युनायटेड स्टेट्स आणि भारताचा संयुक्त उपक्रम आहे.
या उपक्रमांतर्गत, दोन्ही देश जेट इंजिन, पायदळ वाहने आणि लांब पल्ल्याच्या तोफखान्यांचे सह-उत्पादन करण्यासाठी सहकार्य करतील.
दोन्ही देशांच्या संरक्षण नवोन्मेषिक परिसंस्थांमधील भागीदारीला प्रोत्साहन देणे हे देखील त्याचे उद्दिष्ट आहे.
जून 2024 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या यूएस दौऱ्यादरम्यान काही उच्च-तंत्रज्ञान उपक्रमांची घोषणा होण्याची अपेक्षा आहे.

Notes:
वीर कुंवर सिंग, एक लष्करी कमांडर, ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनी विरुद्ध 1857 च्या भारतीय बंडातील प्रमुख व्यक्तिमत्व होते. 23 एप्रिल या स्वातंत्र्यसैनिकांच्या जयंतीनिमित्त राज्य सरकारने ‘राष्ट्रीय अस्मिता मंच’च्या बॅनरखाली कार्यक्रम आयोजित करण्याचे नियोजन केले आहे. केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह सध्या सुरू असलेल्या ‘आझादी का अमृत महोत्सवा’अंतर्गत 75,000 राष्ट्रध्वजांसह ज्येष्ठ स्वातंत्र्यसैनिकांना श्रद्धांजली वाहणार आहेत.