Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]
मराठी चालू घडामोडी 2025-26. MPSC परीक्षांसह सर्व सरळसेवा परीक्षांसाठी दैनिक 20 प्रश्नमंजुषा मराठीत. GKToday कडून MCQs चे मूळ आणि अधिकृत संग्रह
11. “स्थलांतरित आणि परत आलेल्यांचे मदत आणि पुनर्वसन” या छत्र योजनेअंतर्गत किती उपयोजना आहेत?
[A] 3
[B] 4
[C] 7
[D] 10
Show Answer
Correct Answer: C [7]
Notes:
भारत सरकारने “स्थलांतरित आणि प्रत्यावर्तितांचे मदत आणि पुनर्वसन” या छत्र योजनेअंतर्गत सात उप-योजना सुरू ठेवण्यास मान्यता दिली आहे. या योजना 2021-22 ते 2025-26 या कालावधीत 1,452 कोटी रुपयांच्या आर्थिक परिव्ययासह सुरू ठेवण्यास मान्यता देण्यात आली आहे. या योजनांचे उद्दिष्ट आहे की विस्थापनामुळे त्रस्त झालेल्या स्थलांतरितांना आणि परत आलेल्यांना वाजवी उत्पन्न मिळवून देणे.
12. कोणत्या राज्य/केंद्रशासित प्रदेशाने ग्राहकांसाठी अन्न सुरक्षा आणि मोबाइल अॅपसाठी समर्पित वेबसाइट सुरू केली?
[A] ओडिशा
[B] तामिळनाडू
[C] गोवा
[D] आसाम
Show Answer
Correct Answer: B [ तामिळनाडू]
Notes:
तामिळनाडू राज्याच्या आरोग्य मंत्रालयाने अन्न सुरक्षेसाठी वेबसाइट आणि ग्राहकांसाठी मोबाइल अॅप सुरू केले आहे.
मंत्री म्हणाले की वेबसाइट अन्न सुरक्षा विभागाच्या क्रियाकलाप, प्रतिबंधित वस्तू, अन्न सुरक्षा नियंत्रित करणारे कायदे आणि परवाने याबद्दल माहिती प्रदान करेल.
वेबसाइट इंग्रजी आणि तमिळमध्ये उपलब्ध असेल.
13. कोणत्या संस्थेने स्टॉक एक्स्चेंजच्या IT प्रणालीसाठी सर्वसमावेशक चाचणी फ्रेमवर्क सादर केले?
[A] RBI
[B] सेबी
[C] नीती आयोग
[D] नॅसकॉम
Show Answer
Correct Answer: B [ सेबी]
Notes:
भांडवली बाजार नियामक सिक्युरिटीज एक्स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (SEBI) ने स्टॉक एक्स्चेंज आणि इतर मार्केट इन्फ्रास्ट्रक्चर संस्थांच्या IT प्रणालींसाठी एक व्यापक चाचणी फ्रेमवर्क सादर केले आहे.
हे स्टॉक एक्सचेंज, क्लिअरिंग कॉर्पोरेशन आणि डिपॉझिटरीज त्यांच्या संपूर्ण आयुष्यभर कव्हर करेल.
14. जागतिक वन्यजीव निधी (WWF) च्या अलीकडील अहवालानुसार, कोणत्या देशात वन्यजीवांच्या अवैध ऑनलाइन व्यापारात वाढ झाली आहे?
[A] अफगाणिस्तान
[B] चीन
[C] म्यानमार
[D] उत्तर कोरिया
Show Answer
Correct Answer: C [ म्यानमार]
Notes:
जागतिक वन्यजीव निधीच्या अहवालात असे दिसून आले आहे की म्यानमारमध्ये वन्यजीवांचा अवैध ऑनलाइन व्यापार वाढत आहे, जो सार्वजनिक आरोग्यासाठी आणि धोक्यात असलेल्या प्रजातींसाठी धोका आहे. अहवालात असे आढळून आले आहे की 2021 मध्ये लष्करी ताबा घेतल्यानंतर अशा व्यवहारांवरील बंदीची अंमलबजावणी राजकीय संकटात कमकुवत झाली आहे. व्यापार केलेल्या 173 प्रजातींपैकी 54 प्रजाती नष्ट होण्याचा धोका आहे. प्राण्यांमध्ये हत्ती, अस्वल आणि गिबन्स, तिबेटी मृग, गंभीरपणे धोक्यात असलेले पॅंगोलिन आणि एक आशियाई राक्षस कासव यांचा समावेश होता.
15. NITI आयोगाच्या राज्य ऊर्जा आणि हवामान निर्देशांक-(SECI) पहिल्या फेरीत कोणते राज्य अव्वल आहे?
[A] केरळा
[B] पंजाब
[C] गुजरात
[D] ओडिशा
Show Answer
Correct Answer: C [ गुजरात]
Notes:
NITI आयोग राज्य ऊर्जा आणि हवामान निर्देशांक-(SECI) राउंड 1 मध्ये मोठ्या राज्यांमध्ये गुजरातने अव्वल स्थान पटकावले आहे. त्यापाठोपाठ केरळ आणि पंजाबचा क्रमांक लागतो. लहान राज्यांपैकी गोवा निर्देशांकात अव्वल आहे. निर्देशांक सहा मापदंडांवर राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांची क्रमवारी लावतो – डिस्कॉम्सची कामगिरी, ऊर्जेची परवडणारीता आणि विश्वासार्हता, स्वच्छ ऊर्जा उपक्रम, ऊर्जा कार्यक्षमता, पर्यावरणीय स्थिरता आणि नवीन उपक्रम.
16. डी विश्व, ज्याचे नुकतेच निधन झाले, तो कोणत्या खेळाचा दिग्गज खेळाडू होता?
[A] टेनिस
[B] स्क्वॅश
[C] टेबल टेनिस
[D] कुंपण
Show Answer
Correct Answer: C [ टेबल टेनिस]
Notes:
तामिळनाडूतील 18 वर्षीय अव्वल टेबल टेनिसपटू डी. विश्वाचा 83व्या वरिष्ठ राष्ट्रीय स्पर्धेत भाग घेण्यासाठी शिलाँगला जात असताना अपघातात मृत्यू झाला. त्याने गेल्या वर्षी जानेवारीमध्ये राष्ट्रीय-रँकिंग स्पर्धेत युवा अंडर-19 मुलांच्या एकेरीचे विजेतेपद जिंकले आणि डिसेंबर 2021 मध्ये दक्षिण विभागीय रँकिंग स्पर्धेत उपविजेतेपद पटकावले.
17. H5N1 बर्ड फ्लूचा पहिला मानवी रुग्ण कोणत्या देशात आढळून आला?
[A] यूके
[B] ऑस्ट्रेलिया
[C] केनिया
[D] उत्तर कोरिया
Show Answer
Correct Answer: A [ यूके]
Notes:
युनायटेड किंगडममध्ये H5N1 बर्ड फ्लूचे पहिले मानवी प्रकरण नोंदवले गेले. नुकतेच अमेरिकेत दुसरे प्रकरण समोर आले आहे. एव्हीयन इन्फ्लूएंझा A(H5) विषाणूसाठी पॉझिटिव्ह चाचणी घेतलेल्या व्यक्तीला H5N1 बर्ड फ्लू आहे असे गृहीत धरून पोल्ट्री मारण्यात गुंतलेली होती. H5N1 विषाणू यूएस कमर्शियल आणि बॅकयार्ड पक्ष्यांमध्ये 29 राज्यांमध्ये आणि 34 राज्यांमधील जंगली पक्ष्यांमध्ये आढळतात.
18. कोणत्या सेंट्रल बँकेने अलीकडेच 22 वर्षांतील सर्वाधिक कर्ज घेण्याच्या खर्चात पुन्हा वाढ केली?
[A] यूएस फेड रिझर्व्ह
[B] रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया
[C] युरोपियन सेंट्रल बँक
[D] सेंट्रल बँक ऑफ ऑस्ट्रेलिया
Show Answer
Correct Answer: C [ युरोपियन सेंट्रल बँक]
Notes:
युरोपियन सेंट्रल बँक (ECB) ने महागाई कमी करण्याच्या प्रयत्नात पुन्हा कर्ज खर्च वाढवण्याचा निर्णय घेतला.
ECB ने त्याचे तीन प्रमुख व्याज दर 25 बेस पॉइंट्स (bps) ने वाढवले, त्याचा मुख्य दर 3.5% वर आणला, जो 22 वर्षातील सर्वोच्च आहे. गेल्या जुलैपासून बँकेने त्यांच्या प्रत्येक बैठकीमध्ये दर वाढवले आहेत.
19. गृह मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, बीएसएफने कोणत्या राज्य/केंद्रशासित प्रदेशातून सर्वाधिक हेरॉइन जप्त केले?
[A] गुजरात
[B] पंजाब
[C] राजस्थान
[D] झारखंड
Show Answer
Correct Answer: B [ पंजाब]
Notes:
गृह मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, 2020 मध्ये पंजाबमधून 506.241 किलो हेरॉईन, 2021 मध्ये 485.581 किलो, 2022 मध्ये 320.884 आणि या वर्षी 30 जूनपर्यंत 248.103 किलो हेरॉईन जप्त करण्यात आले होते.
गेल्या तीन वर्षांत सीमा सुरक्षा दलाने (बीएसएफ) पंजाब आणि राजस्थानमध्ये सर्वाधिक हेरॉईन आणि त्रिपुरा आणि पश्चिम बंगालमध्ये सर्वाधिक ‘गांजा’ जप्त केला आहे.
20. भारतातील पहिल्या ग्रीन-फील्ड ग्रेन-आधारित इथेनॉल प्लांटचे उद्घाटन कोणत्या राज्य/केंद्रशासित प्रदेशात करण्यात आले आहे?
[A] गुजरात
[B] ओडिशा
[C] बिहार
[D] तेलंगणा
Show Answer
Correct Answer: C [ बिहार]
Notes:
बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांनी पूर्णिया येथे देशातील पहिल्या ग्रीनफिल्ड ग्रेन-आधारित इथेनॉल प्लांटचे उद्घाटन केले. केंद्राने बिहारच्या इथेनॉल उत्पादन आणि प्रोत्साहन धोरण-2021 ला मान्यता दिल्यानंतर ईस्टर्न इंडिया बायोफ्यूल्सचा 105 कोटींचा प्रकल्प विकसित झालेला पहिला प्रकल्प आहे. राज्य सरकारने पुढील दोन वर्षांत किमान 17 इथेनॉल प्लांट सुरू करण्याचा प्रस्ताव ठेवला आहे.