Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]

Notes:
यूएन कॉन्फरन्स ऑन ट्रेड अँड डेव्हलपमेंट (UNCTAD) गुंतवणूक ट्रेंड मॉनिटर म्हणतो की 2021 मध्ये भारतात थेट परकीय गुंतवणुकीचा प्रवाह (FDI) मागील वर्षाच्या तुलनेत 26 टक्क्यांनी कमी होता. 2021 मध्ये जागतिक थेट परकीय गुंतवणुकीच्या प्रवाहात जोरदार उसळी दिसून आली, जी 2020 मध्ये USD 929 अब्ज वरून 77 टक्क्यांनी वाढून USD 1.65 ट्रिलियन झाली. चीनमध्ये मजबूत सेवा FDI द्वारे चालवलेल्या USD 179 अब्ज गुंतवणुकीसह विक्रमी 20 टक्क्यांनी वाढ झाली.

Notes:
केंद्रीय कोळसा मंत्रालयाने “कोयला दर्पण” पोर्टल, कोळसा क्षेत्राशी संबंधित की परफॉर्मन्स इंडिकेटर्स (KPIs) लाँच केले. सध्या, पोर्टलवर कोळसा/लिग्नाइट उत्पादन, औष्णिक ऊर्जा प्रकल्पांमध्ये कोळशाच्या साठ्याची स्थिती, पायाभूत सुविधा प्रकल्प, ब्लॉक्सचे वाटप, प्रमुख कोळसा खाणींचे निरीक्षण आणि कोळशाच्या किंमतीसह 9 KPI आहेत.

Notes:
महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाने शिक्षण मंत्रालय आणि युनिसेफ यांच्या सहकार्याने ‘कन्या शिक्षा प्रवेश उत्सव’ मोहीम सुरू केली. भारतातील शालाबाह्य किशोरवयीन मुलींना औपचारिक शिक्षण आणि कौशल्य प्रणालीमध्ये पुन्हा जोडणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे. MoWCD च्या बेटी बचाओ बेटी पढाओ (BBBP) योजनेचा एक भाग म्हणून ही मोहीम राबविण्यात येणार आहे.

Notes:
भारताची महान भिंत म्हणून ओळखला जाणारा कुंभलगड हा राजस्थान राज्यातील उदयपूरजवळील अरवली टेकड्यांवरील एक किल्ला आहे. चीनच्या ग्रेट वॉल नंतर ही जगातील दुसरी सर्वात लांब भिंत आहे. 30 मार्च रोजी राजस्थानची स्थापना हा ‘राजस्थान दिवस’ म्हणून साजरा केला जातो. 30 मार्च 1949 रोजी जोधपूर, जयपूर, जैसलमेर आणि बिकानेर या संस्थानांचे विलीनीकरण होऊन ‘ग्रेटर राजस्थान संघ’ स्थापन झाला. 2022 मध्ये राजस्थान दिवसाची 73 वर्षे पूर्ण होत आहेत.

Notes:
अरब लीगच्या सदस्य राष्ट्रांनी 10 वर्षांहून अधिक काळ निलंबनानंतर सीरियाचे सदस्यत्व पुनर्स्थापित करण्यास सहमती दर्शविली आहे. दमास्कसने त्या वर्षाच्या सुरुवातीला सुरू केलेल्या शांततापूर्ण संरक्षणाविरुद्धच्या कारवाईमुळे 2011 मध्ये आंतरसरकारी गटातून देश निलंबित करण्यात आला.

Notes:
केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने राज्यसभेत माहिती दिली की, सध्या भारतात प्रति 1000 लोकसंख्येमागे 1.96 परिचारिका आहेत. भारतीय नर्सिंग कौन्सिलच्या नोंदीनुसार, नोंदणीकृत परिचारिका आणि नोंदणीकृत दाई, परिचारिका सहयोगी आणि महिला आरोग्य अभ्यागतांसह सुमारे 33.41 लाख नोंदणीकृत नर्सिंग कर्मचारी आहेत. नोव्हेंबर 2021 पर्यंत राज्य वैद्यकीय परिषद आणि राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोगाकडे 13,01,319 अॅलोपॅथिक डॉक्टर नोंदणीकृत आहेत.

Notes:
सेंट्रलाइज्ड पब्लिक ग्रीव्हन्स रिड्रेस अँड मॉनिटरिंग सिस्टीम (CPGRAMS) हे प्रशासकीय सुधारणा आणि सार्वजनिक तक्रारी विभागाच्या अंतर्गत एक ऑनलाइन व्यासपीठ आहे.
कोणत्याही विषयावर सार्वजनिक अधिकाऱ्यांकडे त्यांच्या तक्रारी मांडण्यासाठी नागरिकांना 24×7 उपलब्ध आहे.
प्रशासकीय सुधारणा आणि सार्वजनिक तक्रारी विभागाकडून मे 2023 च्या CPGRAMS चा 13 वा मासिक अहवाल प्रसिद्ध करण्यात आला आहे.
या अहवालात सार्वजनिक तक्रारींचे विविध प्रकार आणि श्रेणी, तसेच त्यांचे निराकरण करण्याच्या पद्धतीची सर्वसमावेशक तपासणी करण्यात आली आहे.

Notes:
उष्माघात तेव्हा होतो जेव्हा सभोवतालचे तापमान खूप जास्त असते, ज्यामुळे शरीराचे कोर तापमान नियंत्रित करण्यासाठी पुरेसा घाम येण्यापासून रोखते. केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने उष्णतेच्या लाटेमुळे होणाऱ्या मृत्यूंना प्रतिसाद म्हणून प्रभावित राज्यांमध्ये केंद्रीय पथके पाठवण्याची घोषणा केली.
इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चला देखील प्रतिबंधात्मक योजना तयार करण्याची विनंती करण्यात आली आहे. 2021 मध्ये देशभरात उष्माघाताने 374 मृत्यू झाले, तर बिहार आणि यूपीमध्ये अनुक्रमे 57 आणि 36 लोकांचा मृत्यू झाला.

Notes:
भारतीय लष्कराला लॉजिस्टिक वाहनांचा सर्वात मोठा पुरवठा करणाऱ्या अशोक लेलँडने संरक्षण क्षेत्रात 800 कोटी रुपयांची ऑर्डर जिंकली आहे.
प्रदान केलेल्या करारांमध्ये फील्ड आर्टिलरी ट्रॅक्टर (FAT 4×4) आणि गन टोइंग व्हेईकल (GTV 6×6) च्या खरेदीचा समावेश आहे.
FAT 4×4 आणि GTV 6×6 ही विशेष वाहने आहेत जी तोफखान्याद्वारे टोइंग लाइट आणि मध्यम बंदुकांसाठी अनुक्रमे कार्यरत आहेत.

Notes:
भारत आणि इस्रायलने भविष्यात संरक्षण सहकार्य मजबूत करण्यासाठीव्हिजन स्टेटमेंट स्वीकारले. दोन्ही देशांमधील राजनैतिक संबंधांना 30 वर्षे पूर्ण होत असल्याचे या निवेदनात म्हटले आहे. केंद्रीय संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह आणि त्यांचे इस्रायली समकक्ष यांच्यात नवी दिल्लीत द्विपक्षीय चर्चा झाली. दोन्ही नेत्यांनी संरक्षण सहकार्य आणि जागतिक आणि प्रादेशिक संरक्षण परिस्थितीवर चर्चा केली. इस्रायलने नुकतेच आंतरराष्ट्रीय सौर आघाडीच्या मान्यतेच्या साधनावर स्वाक्षरी केली.