Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]

Notes:
भारत सरकार 10 जानेवारी 2021 पासून पहिला-वहिला स्टार्टअप इंडिया ‘इनोव्हेशन वीक’ आयोजित करत आहे. नावीन्यपूर्णतेला चालना देण्यासाठी स्टार्टअप्स, उद्योजक, गुंतवणूकदार, इनक्यूबेटर, फंडिंग संस्था, बँका आणि धोरणकर्ते यांना एका व्यासपीठाखाली एकत्र आणण्याचा त्याचा उद्देश आहे. संपूर्ण भारतातील उद्योजकतेचा प्रसार दाखविण्याचेही हे उद्दिष्ट आहे. डिपार्टमेंट फॉर प्रमोशन ऑफ इंडस्ट्री अँड इंटरनल ट्रेड (DPIIT) तर्फे आठवडाभर चालणाऱ्या व्हर्च्युअल इनोव्हेशन सेलिब्रेशनचे आयोजन करण्यात आले आहे.

Notes:
UN आणि भागीदारांनी अफगाणिस्तानसाठी त्यांचे आतापर्यंतचे सर्वात मोठे देश-विशिष्ट अपील एका विशेष सत्रात सुरू केले, जेथे UN ने $5 अब्ज अपील लाँच केले. अफगाणिस्तानमधील कोलमडत असलेल्या मूलभूत सेवांना वाचवणे हे या आवाहनाचे उद्दिष्ट आहे, ज्यांना देशातील 22 दशलक्ष लोकांना मदतीची गरज आहे. यूएनने असेही जाहीर केले की 5.7 दशलक्ष लोकांना त्याच्या सीमेपलीकडे मदतीची आवश्यकता आहे.

Notes:
इस्लामिक कोऑपरेशन (OIC) च्या परराष्ट्र मंत्र्यांच्या परिषदेची (CFMs) इस्लामाबादमध्ये बैठक सुरू झाली. OIC-CFM ची 48 वी शिखर परिषद “एकता, न्याय आणि विकासासाठी भागीदारी निर्माण करणे” या थीम अंतर्गत होणार आहे. हे सत्र पाकिस्तानच्या स्वातंत्र्य दिनाच्या 75 व्या वर्धापन दिनाच्या समारंभाशी सुसंगत आहे.

Notes:
हिमाचल प्रदेश सरकारने इंदिरा गांधी महिला सन्मान निधी म्हणून स्पिती खोऱ्यातील 18 ते 60 वर्षे वयोगटातील सर्व महिलांना प्रत्येक महिन्याला रु. 1,500 प्रदान करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
पात्र महिलांमध्ये छोमोस/नन्सचा समावेश आहे. व्यवसायात सुलभता वाढवण्यासाठी मुद्रांक शुल्क वसूल करण्यासाठी राज्यात ई-स्टॅम्पिंग सुरू करण्यासही मंत्रिमंडळाने मान्यता दिली.

Notes:
नॅशनल कॅपिटल सिव्हिल सर्व्हिस अथॉरिटी (NCCSA) ची निर्मिती करण्यासाठी केंद्र सरकारने अलीकडेच सरकार ऑफ नॅशनल कॅपिटल टेरिटरी ऑफ दिल्ली (सुधारणा) अध्यादेश, 2023 सादर केला आहे. हे एक नवीन वैधानिक प्राधिकरण आहे ज्याचे प्रमुख मुख्य सचिव आणि गृह विभागाचे प्रधान सचिव यांच्या व्यतिरिक्त दिल्लीचे मुख्यमंत्री असतील.

Notes:
2016-17 मध्ये भारतीय रेल्वेने सुरू केलेल्या मिशन रफ्तारमध्ये 2021-22 पर्यंत मेल/एक्स्प्रेससाठी सरासरी 50 किमी प्रतितास आणि मालवाहतूक गाड्यांसाठी 75 किमी प्रतितास वेगाचे लक्ष्य ठेवले होते. नियंत्रक आणि महालेखा परीक्षक (CAG) च्या नुकत्याच केलेल्या ऑडिटमध्ये असे आढळून आले आहे की गेल्या काही वर्षांमध्ये गाड्यांच्या प्रवासाच्या वेळेत वाढ झाली आहे आणि गाड्यांची एकूण वक्तशीरता कमी झाली आहे. IR वर मेल/एक्स्प्रेस गाड्यांची वक्तशीरता 79 टक्के (2012-13) वरून 69.23 टक्के (2018-19) पर्यंत घसरली आहे.

Notes:
आसाम मंत्रिमंडळाने जपान इंटरनॅशनल को-ऑपरेशन एजन्सी (JICA) द्वारे वित्तपुरवठा करण्यात येणार्‍या राज्यातील आरोग्य पायाभूत सुविधांमध्ये सुधारणा करण्यासाठी 3,800 कोटी रुपयांच्या प्रकल्पाला मंजुरी दिली आहे. या प्रकल्पात विद्यमान सहा वैद्यकीय महाविद्यालयांमध्ये सुपर स्पेशालिटी विंगचा समावेश असेल. या प्रकल्पाचा एक भाग म्हणून आणखी सहा जिल्हा रुग्णालयांमधील एकूण पायाभूत सुविधांमध्येही सुधारणा करण्यात येणार आहे. प्रशिक्षण-सह-निरीक्षणासाठी एक ‘स्वास्थ्य भवन’ बांधले जाईल आणि रुग्णालय व्यवस्थापन माहिती प्रणाली विकसित केली जाईल.

Notes:
युनायटेड स्टेट्स कमिशन ऑन इंटरनॅशनल रिलिजियस फ्रीडम (USCIRF), एक स्वतंत्र आणि द्विपक्षीय अमेरिकन सरकारी एजन्सीने, भारताला ‘विशेष चिंतेचा देश’ (CPC) म्हणून नियुक्त करण्याची शिफारस सलग तिसऱ्या वर्षी केली. धार्मिक स्वातंत्र्याच्या निकषांवर सर्वात खराब कामगिरी करणाऱ्या सरकारांची ही श्रेणी आहे. USCIRF ने आपल्या वार्षिक अहवालात पाकिस्तान, चीन, इराण, उत्तर कोरिया, रशिया, सौदी अरेबिया यासह 15 देशांची शिफारस केली होती.

Notes:
चांद्रयान-3 2023 मध्ये 12 ते 19 जुलै दरम्यान प्रक्षेपित केले जाईल. हे एक महत्त्वाकांक्षी अंतराळ मोहीम आहे ज्याचे लक्ष्य चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरण्याचे आहे.
या प्रक्षेपणासाठी LVM-3 या रॉकेटचा वापर करण्यात येणार असून त्याचे असेंब्ली करण्याचे काम हाती घेण्यात आले आहे.
आगामी प्रक्षेपण सुरक्षित चंद्र लँडिंग आणि एक्सप्लोरेशनमध्ये एंड-टू-एंड क्षमता प्रदर्शित करण्याचा मानस आहे.

Notes:
‘सॉलिडॅरिटी एक्सरसाइज’ हा एक संयुक्त लष्करी कवायत आहे ज्यामध्ये इंडोनेशिया, व्हिएतनाम, मलेशिया, ब्रुनेई आणि फिलिपिन्स ASEAN राष्ट्रांचा समावेश आहे.
या वर्षी, इंडोनेशियाकडे प्रादेशिक गटाची फिरती खुर्ची आहे.
चीनसोबतच्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर या लष्करी सरावाचे नियोजन करण्यात आले आहे.