Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]
मराठी चालू घडामोडी 2025-26. MPSC परीक्षांसह सर्व सरळसेवा परीक्षांसाठी दैनिक 20 प्रश्नमंजुषा मराठीत. GKToday कडून MCQs चे मूळ आणि अधिकृत संग्रह
11. मोतीलाल तेजवत हे कोणत्या राज्यातील आदिवासी स्वातंत्र्यसैनिक होते?
[A] कर्नाटक
[B] गुजरात
[C] राजस्थान
[D] मध्य प्रदेश
Show Answer
Correct Answer: B [ गुजरात]
Notes:
1922 मध्ये पाल आणि दधवाव गावातील अनेक आदिवासी लोक तिच्या नदीच्या काठावर जमले होते. मोतीलाल तेजवत यांच्या नेतृत्वाखाली, जमीन महसूल प्रणाली आणि जहागीरदार आणि राजवाडा संबंधित कायद्यांच्या विरोधात ब्रिटिश शासकांनी लादलेल्या निषेधार्थ. मेजर एचजी सटन यांनी जारी केलेल्या गोळीबाराच्या आदेशानंतर सुमारे 1,200 आदिवासी शहीद झाले. पाल दधव शहीदांना श्रद्धांजली वाहण्यासाठी प्रजासत्ताक दिनानिमित्त गुजरातच्या झांकीमध्ये 1922 च्या घटनेचे चित्रण करण्यात आले होते.
12. कोविड-19 विरुद्ध भारतातील पहिली स्वदेशी विकसित रिसेप्टर बाइंडिंग डोमेन (RBD) प्रोटीन सब-युनिट लस कोणती आहे?
[A] कोवॅक्सिन
[B] कॉर्बेव्हॅक्स
[C] कॅडिलाची डीएनए कोविड-19 लस
[D] वरीलपैकी काहीही नाही
Show Answer
Correct Answer: B [ कॉर्बेव्हॅक्स]
Notes:
बायोलॉजिकल ई लिमिटेडची कॉर्बेवॅक्स लस ही कोविड-19 विरूद्ध भारतातील पहिली स्वदेशी विकसित रिसेप्टर बाइंडिंग डोमेन (RBD) प्रोटीन सब-युनिट लस आहे. याला 12 ते 18 वर्षे वयोगटासाठी ड्रग्ज कंट्रोलर जनरल ऑफ इंडिया (DCGI) कडून आपत्कालीन वापर अधिकृतता (EUA) प्राप्त झाली आहे. Covaxin आणि Zydus Cadila च्या DNA Covid-19 लसीनंतर 12-18 वयोगटासाठी EUA प्राप्त करणारी ही तिसरी लस आहे.
13. कोणत्या भारतीय राज्याने ‘कौशल्य मातृत्व योजना’ सुरू केली?
[A] ओडिशा
[B] छत्तीसगड
[C] गुजरात
[D] राजस्थान
Show Answer
Correct Answer: B [ छत्तीसगड]
Notes:
छत्तीसगडचे मुख्यमंत्री भूपेश बघेल यांनी ‘कौशल्या मातृत्व योजना’ सुरू केली. या योजनेअंतर्गत महिलांना दुसऱ्या मुलीच्या जन्मावर 5000 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाणार आहे. त्यांनी ‘कन्या विवाह योजना’ कॉफी टेबल बुक आणि सखी वन स्टॉप सेंटर टेलिफोन डिरेक्टरीचे प्रकाशनही केले. चार दिवस चालणाऱ्या राज्यस्तरीय ‘महिला माडाई’चा एक भाग म्हणून उभारण्यात आलेल्या स्टॉल्सना मुख्यमंत्र्यांनी भेट दिली.
14. यमुनेचा महिमा सांगण्यासाठी कोणत्या संस्थेने ITO यमुना घाट येथे ‘यमुनाोत्सव’ आयोजित केला आहे?
[A] नीती आयोग
[B] नॅशनल मिशन फॉर क्लीन गंगा (NMCG)
[C] नाबार्ड
[D] पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल मंत्रालय
Show Answer
Correct Answer: B [ नॅशनल मिशन फॉर क्लीन गंगा (NMCG)]
Notes:
आझादी का अमृत महोत्सव उत्सवाचा एक भाग म्हणून, राष्ट्रीय स्वच्छ गंगा मिशन (NMCG) ने यमुना स्वच्छ ठेवण्याच्या प्रतिज्ञा घेऊन तिची महिमा साजरी करण्यासाठी ITO यमुना घाट येथे यमुनोत्सवाचे आयोजन केले.
15. कोणत्या संस्थेने ‘प्रमोटिंग बाजरी इन डायट्स’ अहवाल प्रसिद्ध केला?
[A] नाबार्ड
[B] FCI
[C] नीती आयोग
[D] FSSAI
Show Answer
Correct Answer: C [ नीती आयोग]
Notes:
NITI आयोगाने अलीकडेच “प्रोमोटिंग बाजरी इन डायट: बेस्ट प्रॅक्टिसेस ओलंड स्टेट्स/यूटी ऑफ इंडिया” या शीर्षकाचा अहवाल प्रसिद्ध केला आहे.
हे बाजरी मूल्य-साखळीच्या विविध पैलूंमध्ये राज्य सरकारे आणि संस्थांनी अवलंबलेल्या चांगल्या आणि नाविन्यपूर्ण पद्धतींचा संच प्रदान करते.
16. मुलांसाठी डिजिटल हेल्थ कार्ड देणारे पहिले राज्य कोणते?
[A] उत्तर प्रदेश
[B] आसाम
[C] पश्चिम बंगाल
[D] राजस्थान
Show Answer
Correct Answer: A [ उत्तर प्रदेश]
Notes:
शहरी विकास विभाग आणि लखनौ स्मार्ट सिटी यांच्यातर्फे नुकताच शालेय आरोग्य कार्यक्रम सुरू करण्यात आला.
या उपक्रमामुळे मुलांसाठी डिजिटल हेल्थ कार्ड उपलब्ध करून देणारे उत्तर प्रदेश हे देशातील पहिले राज्य बनले आहे.
17. विषय, 2022 नुसार QS वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी रँकिंगमध्ये भारतीय संस्थांनी किती कार्यक्रम ऑफर केले आहेत?
[A] 12
[B] 24
[C] 35
[D] 48
Show Answer
Correct Answer: C [35]
Notes:
यूकेस्थित क्वाक्वेरेली सायमंड्सच्या (क्यूएस) नवीनतम जागतिक विद्यापीठ क्रमवारीची बारावी आवृत्ती विषयानुसार अलीकडेच प्रसिद्ध झाली. 16 भारतीय उच्च शिक्षण संस्थांद्वारे ऑफर केलेले 35 कार्यक्रम जगातील शीर्ष 100 मध्ये वैशिष्ट्यीकृत आहेत, गेल्या वर्षी सूचीबद्ध केलेल्या 12 संस्थांनी 25 अभ्यासक्रमांच्या तुलनेत. भारतातील आठ पब्लिक ‘इन्स्टिट्यूट ऑफ एमिनन्स’ (IoE) पैकी सहा कार्यक्रमांना टॉप 100 मध्ये स्थान मिळाले आहे.
18. कर्नाटक- ब्रेन हेल्थ इनिशिएटिव्ह (Ka-BHI) साठी कोणत्या क्रिकेटपटूची ब्रँड अॅम्बेसेडर म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे?
[A] विराट कोहली
[B] महेंद्रसिंग धोनी
[C] रॉबिन उथप्पा
[D] युवराज सिंग
Show Answer
Correct Answer: C [ रॉबिन उथप्पा]
Notes:
कर्नाटक राज्य सरकारने NIMHANS आणि नीति आयोग यांच्या संयुक्त विद्यमाने जानेवारीमध्ये कर्नाटक ब्रेन हेल्थ इनिशिएटिव्ह (Ka-BHI) लाँच केले. भारतीय क्रिकेटपटू रॉबिन उथप्पा यांची नुकतीच कर्नाटक- ब्रेन हेल्थ इनिशिएटिव्ह (Ka-BHI) साठी ब्रँड अॅम्बेसेडर म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. डॉक्टरांचे प्रशिक्षण आणि तीन पायलट हॉस्पिटलमध्ये ब्रेन हेल्थ क्लिनिक सुरू करण्याची तयारीही सुरू झाली आहे.
19. “असुरक्षित पिण्याचे पाणी, स्वच्छता आणि स्वच्छता: 2019 अपडेट” या शीर्षकाचा अहवाल कोणत्या संस्थेने जारी केला आहे?
[A] WHO
[B] एम्स
[C] आयआयटी बॉम्बे
[D] युनिसेफ
Show Answer
Correct Answer: A [ WHO]
Notes:
जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) ने अलीकडेच “Burden of disease attributable to assafe drinking water, sanitation and hygiene: 2019 update” या शीर्षकाचा अहवाल प्रसिद्ध केला आहे.
या अहवालानुसार, सुरक्षित पिण्याचे पाणी, स्वच्छता आणि योग्य स्वच्छतेचा अभाव ( वॉश) मुळे पाच वर्षांखालील मुलांमध्ये 395,000 लोकांचा दुर्दैवी मृत्यू झाला आहे.
20. बातम्यांमध्ये दिसणारे मोरिगेन हे ठिकाण कोणत्या देशात आहे?
[A] रशिया
[B] स्वित्झर्लंड
[C] फ्रान्स
[D] जर्मनी
Show Answer
Correct Answer: B [ स्वित्झर्लंड]
Notes:
800 ते 900 बीसीई दरम्यान कांस्ययुगात भरभराट झालेल्या मोरिगेनच्या स्विस वसाहतीने अशा निष्कर्षांसाठी अनुकूल जागा उपलब्ध करून दिली.
हे ट्वानबर्ग फील्डजवळ वसलेले आहे, जे शेवटच्या हिमयुगाच्या आधीच्या प्रागैतिहासिक प्रभावातून उल्कापाताचे लोखंडाचे तुकडे ठेवण्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
येथे 19व्या शतकात उल्कापिंडापासून बनवलेले प्राचीन कांस्ययुगातील बाण सापडले.