Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]

Notes:
सेंट्रल मरीन फिशरीज रिसर्च इन्स्टिट्यूट (CMFRI) ने ‘क्वीन फिश’ गटातील एक नवीन कॅरंगीड प्रजाती ओळखली आहे. याला scomberoides pelagicus’ असे नाव आहे आणि स्थानिक भाषेत हा मासा पोला वट्टा म्हणून ओळखला जातो. नवीन माशांमध्ये खोल अंडाकृती शरीर, अवतल पृष्ठीय डोके प्रोफाइल आणि मोठमोठे आणि कमी गिल रेकर आहेत. भारतीय समुद्रात कॅरंगीड्सच्या 60 हून अधिक प्रजाती आहेत आणि त्यापैकी चार ‘क्वीन फिश’ श्रेणीतील आहेत.

Notes:
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने पेमेंट सिस्टम टच पॉइंट्सच्या जिओ-टॅगिंगसाठी फ्रेमवर्क जारी केले. जिओ-टॅगिंग म्हणजे भौगोलिक निर्देशांक (अक्षांश आणि रेखांश) कॅप्चर करणे. या फ्रेमवर्कचे उद्दिष्ट आहे की पॉइंट ऑफ सेल टर्मिनल्स आणि क्विक रिस्पॉन्स कोडसह पेमेंट स्वीकृती पायाभूत सुविधांच्या उपलब्धतेचे योग्य निरीक्षण करणे.

Notes:
रशियाने अलीकडेच आपल्या नवीन आंतरखंडीय क्षेपणास्त्राची (ICBM) सरमत चाचणी केली. RS-28 सरमत (ज्याला सैतान-II देखील म्हटले जाते) दहा किंवा त्याहून अधिक शस्त्रे आणि डेकोई वाहून नेण्यास सक्षम असल्याचा दावा केला जातो. 11,000 ते 18,000 किमी पर्यंत पृथ्वीच्या कोणत्याही ध्रुवावर गोळीबार करण्याची क्षमता आहे. सध्याच्या दक्षिण रशिया, युक्रेन आणि कझाकस्तानमध्ये असलेल्या भटक्या जमातींच्या नावावरून सरमत हे नाव देण्यात आले आहे.

Notes:
Endeavour नावाचे SpaceX ड्रॅगन कॅप्सूल आणि Ax-1 क्रू ने 8 एप्रिल रोजी SpaceX Falcon 9 रॉकेटवर प्रक्षेपित केले आणि स्टेशनला भेट देणारे पहिले सर्व-खाजगी क्रू मिशन बनले. Ax-1 मिशनने इंटरनॅशनल स्पेस स्टेशन (ISS) सोडले आहे आणि ते पृथ्वीवर परतले आहे. या मोहिमेचे आयोजन ह्यूस्टन कंपनी एक्सिओम स्पेसने केले होते आणि त्याचे नेतृत्व नासाचे माजी अंतराळवीर लोपेझ-अलेग्रिया करत आहेत.

Notes:
ACI वर्ल्डवाइड अहवालानुसार, भारताचे रिअल-टाइम व्यवहार 48.6 अब्ज पर्यंत पोहोचले आहेत, जे 18 अब्ज व्यवहारांसह चीनच्या जवळपास तिप्पट आहे, जे दुसऱ्या स्थानावर आहे. भारताचे रिअल-टाइम व्यवहार देखील यूएस, कॅनडा, यूके, फ्रान्स आणि जर्मनीच्या एकत्रित रिअल-टाइम पेमेंट व्हॉल्यूम (7.5 अब्ज) पेक्षा सात पट जास्त नोंदवले गेले. रिअल-टाइम पेमेंटचा अवलंब केल्यामुळे 2021 मध्ये भारतीयांसाठी USD 12.6 अब्ज खर्चात बचत झाली, ज्यामुळे USD 16.4 अब्ज आर्थिक उत्पादन अनलॉक करण्यात मदत झाली.

Notes:
सौदी अरेबिया आणि कॅनडा पूर्ण राजनैतिक संबंध पुनर्संचयित करण्यासाठी आणि नवीन राजदूतांची नियुक्ती करण्याची घोषणा केली.

Notes:
अरुणाचल प्रदेशचा जिल्हा सुशासन निर्देशांक (DGGI) नुकताच प्रसिद्ध झाला.
भारतातील ईशान्येकडील राज्यासाठी हा पहिला DGGI आहे.
निर्देशांक 8 क्षेत्रांतर्गत 65 निर्देशकांवर अरुणाचल प्रदेशातील सर्व 25 जिल्ह्यांमधील शासनमान्यता दर्शविते.
हे प्रशासकीय सुधारणा आणि सार्वजनिक तक्रार विभाग (DARPG) आणि अरुणाचल प्रदेश सरकार यांनी तयार केले आहे.

Notes:
अलाहाबाद आणि दिल्ली उच्च न्यायालयांनी पुष्टी केली की एखाद्याचे नाव बदलण्याचा अधिकार हा कलम 21 अंतर्गत जीवनाच्या अधिकाराचा एक मूलभूत पैलू आहे. अलाहाबाद उच्च न्यायालयाने अनुच्छेद 19(1) अंतर्गत प्रदान केलेल्या घटनात्मक अधिकारांवर जोर देऊन एखाद्या व्यक्तीला त्याचे नाव बदलण्याची परवानगी दिली. (a), 21, आणि 14, तर दिल्ली उच्च न्यायालयाने दोन भावांना त्यांच्या शैक्षणिक प्रमाणपत्रांवर त्यांच्या वडिलांचे बदललेले आडनाव प्रतिबिंबित करण्याची परवानगी दिली, कलम 21 अंतर्गत ओळखीचा अधिकार आणि जगण्याचा अधिकार यांच्यातील संबंधावर जोर दिला.

Notes:
‘डिजिटल इंडिया RISC-V’ सिम्पोजियम आयआयटी मद्रास आणि IIT-M प्रवर्तक टेक्नॉलॉजीज फाउंडेशन आणि इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाद्वारे आयोजित केले जाणार आहे.
‘आरआयएससी-व्ही मार्गाद्वारे भारतातील इलेक्ट्रॉनिक्सचे भविष्य’ दाखवण्यासाठी हे आयोजन करण्यात आले होते.
डिजिटल इंडिया RISC-V मायक्रोप्रोसेसर (DIR-V) कार्यक्रम भारतात भविष्यासाठी मायक्रोप्रोसेसर तयार करण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आला.

Notes:
संतूर वादक भजन सोपोरी, ज्यांनासंतूरचे संत आणितारांचा राजा असेही संबोधले जाते, त्यांचे वयाच्या ७३ व्या वर्षी नुकतेच निधन झाले. 1992 मध्ये पुरस्कार आणि जम्मू आणि काश्मीर राज्य जीवनगौरव पुरस्कार या ज्येष्ठ संगीतकाराला त्यांच्या कारकिर्दीत २००४ मध्ये पद्मश्री, संगीत नाटक अकादमीसह अनेक पुरस्कार मिळाले.