Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2024-25]

Notes:
म्हैसूरमधील BEML च्या इंजिन डिव्हिजनमध्ये मुख्य लढाऊ टाक्यांसाठी भारतातील पहिले स्वदेशी बनावटीचे 1,500 अश्वशक्ती (HP) इंजिनची चाचणी घेण्यात आली.
चाचणी गोळीबाराचे अध्यक्ष संरक्षण सचिव गिरीधर अरमाणे होते, त्यांनी सांगितले की पहिले स्वदेशी बनावटीचे 1,500 अश्वशक्ती (HP) इंजिन देशाच्या संरक्षण क्षमतेतील “नवीन युग” चिन्हांकित करते.
इंजिन अत्याधुनिक वैशिष्ट्यांसह लष्करी प्रणोदन प्रणालींमध्ये महत्त्वपूर्ण प्रगती दर्शवते.

Notes:
बिहारने आपले कचरा व्यवस्थापन आणि घरगुती सांडपाणी क्षेत्र मजबूत करण्यासाठी लो-कार्बन कृती योजना (LCAP) तयार केली आहे.
LCAP हा 2070 पर्यंत कार्बन न्यूट्रल होण्याच्या राज्याच्या उद्दिष्टाचा एक भाग आहे.
LCAP मध्ये घनकचरा आणि घरगुती सांडपाणी यासह विद्यमान कचरा व्यवस्थापन पायाभूत सुविधांचे मूल्यांकन समाविष्ट आहे आणि उत्सर्जन कमी करण्यासाठी रोडमॅपची रूपरेषा तयार केली आहे.

Notes:
भारत आणि भूतानने ऊर्जा, व्यापार, डिजिटल कनेक्टिव्हिटी, अंतराळ आणि कृषी क्षेत्राचा समावेश असलेल्या अनेक सामंजस्य करार आणि करारांद्वारे त्यांचे द्विपक्षीय संबंध मजबूत केले आहेत.
उल्लेखनीय म्हणजे त्यांनी कोक्राझार-गेलेफू आणि बनारहाट-सामत्से मार्गांसह रेल्वे संपर्क स्थापित करण्यासाठी सामंजस्य कराराला अंतिम रूप दिले.
नियुक्त प्रवेश/निर्गमन बिंदूंद्वारे भूतानच्या पुरवठ्यासाठी भारत मदत करेल.
याव्यतिरिक्त भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण भूतान अन्न आणि औषध प्राधिकरणाच्या नियंत्रणास मान्यता देईल.
दोन्ही राष्ट्रांसाठी व्यापार आणि अनुपालन खर्च सुलभ करेल.

Notes:
सक्षम ॲपसारख्या नवीन उपायांसह मतदानामध्ये सर्वसमावेशकता सुनिश्चित करण्याचे निवडणूक आयोगाचे उद्दिष्ट आहे.
85 पेक्षा जास्त आणि 40% बेंचमार्क अपंग असलेले मतदार घरून मतदान करू शकतात.
मतदान केंद्रे स्वयंसेवक, व्हीलचेअर आणि वाहतूक पुरवतील.
सक्षम ॲप PWD साठी मतदान करण्याची सुविधा देते.
शाळांमधील कायमस्वरूपी खात्रीशीर किमान सुविधा (AMF) निवडणूक प्रक्रिया वाढविण्याचे उद्दिष्ट ठेवतात.
PWD आणि महिलांनी व्यवस्थापित केलेले मतदान केंद्र, मॉडेल मतदान केंद्रांसह, प्रवेशयोग्यता आणि लिंग समावेशकतेला प्रोत्साहन देतात.

Notes:
ह्यूम न्यूयॉर्क-आधारित संशोधन प्रयोगशाळेने, एम्पॅथिक व्हॉइस इंटरफेस (ईव्हीआय) नावाच्या पहिल्या भावनिकदृष्ट्या बुद्धिमान संभाषणात्मक एआयचे अनावरण केले.
हे लाइव्ह ऑडिओ इनपुटचा वापर करते, व्होकल एक्सप्रेशन उपायांसह ऑडिओ आणि ट्रान्सक्रिप्ट दोन्ही परत करते.
सहानुभूतीपूर्ण लार्ज लँग्वेज मॉडेल (eLLM) द्वारे समर्थित AI ह्यूम टोन आणि शब्दांचा जोर समजते, मानवी-एआय संभाषणांना अनुकूल करते.
मानवी प्रतिक्रियांवर प्रशिक्षित EVI सकारात्मक अभिव्यक्ती वाढवण्यासाठी वापरकर्त्यांकडून शिकते.
भाषणाच्या बारीकसारीक गोष्टींचे विश्लेषण करून AI ह्यूम कधी बोलायचे आणि सहानुभूतीपूर्ण भाषा निर्माण करायचे हे ठरवू शकते.

Notes:
आफ्रिका, मध्य पूर्व आणि भारतासह आशियातील काही भागांमध्ये राहणारी मध्यम आकाराची जंगली मांजर कॅराकल प्रजाती यांचा अधिवास नष्ट होणे, शिकार करणे आणि अवैध व्यापारामुळे नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहे.
भारतात त्याला सिया गोश म्हणतात.
कॅराकल प्रामुख्याने लहान सस्तन प्राणी आणि पक्ष्यांची शिकार करतात.
IUCN रेड लिस्टमध्ये Least Concern म्हणून सूचीबद्ध असूनही त्याच्या लोकसंख्येचे रक्षण करण्यासाठी संवर्धनाचे प्रयत्न महत्त्वपूर्ण आहेत.

Notes:
मे 2022 पासून सुमारे 100,000 गुरांच्या मृत्यूसाठी जबाबदार असलेल्या ढेकूळ त्वचा रोग विषाणूच्या अनुवांशिक संरचनेचे डीकोडिंग करण्यात भारतीय शास्त्रज्ञांनी महत्त्वपूर्ण प्रगती केली आहे.
लम्पी स्किन डिसीज (LSD) हा गुरांवर परिणाम करणारा विषाणूजन्य संसर्ग capripoxvirus वंशातील आहे, जो LSDV मुळे होतो.
आफ्रिका, मध्य पूर्व आणि आशियाच्या काही भागांमध्ये स्थानिक असले तरी एलएसडी मानवांना संक्रमित करत नाही.
रक्त खाणारे कीटक किंवा दूषित आहार आणि पाण्याच्या स्त्रोतांद्वारे पसरते.

Notes:
राज्यातील तृतीयपंथीय-ट्रान्सजेंडर यांना सामाजिक, आर्थिक, शैक्षणिक व सांस्कृतिक विकासासाठी राज्य सरकारने लोक कल्याणकारी धोरण लागू केले आहे. त्यानुसार तृतीयपंथीय-ट्रान्सजेंडर यांची होणारी अवहेलना, उपेक्षा लक्षात घेऊन ज्या शैक्षणिक संस्था लैंगिकतेच्या आधारावर त्यांना प्रवेश देण्यास नकार देतील किंवा टाळाटाळ करतील अशा संस्थांवर कारवाई करण्यात येणार आहे.

Notes:
निवडणूक आयोगाच्या सुविधा पोर्टलने लोकसभा निवडणुकीच्या घोषणेपासून 73,000 हून अधिक अर्ज जमा केले आहेत.
पोर्टलने प्रचार क्रियाकलापांसाठी परवानग्या दिल्या आहेत.
निष्पक्ष निवडणुका सुनिश्चित करण्यासाठी विकसित केलेली सुविधा फर्स्ट इन फर्स्ट आउट तत्त्वाचे पालन करून विविध प्रचार घटकांसाठी पारदर्शकपणे परवानगी विनंत्या सुव्यवस्थित करते.
हे पोर्टल ऑनलाइन आणि ऑफलाइन सबमिशन पर्याय ऑफर करते.
ज्यामध्ये रॅलींपासून पॅम्फलेट वितरणापर्यंत अनेक क्रियाकलाप समाविष्ट आहेत.
पोर्टलचे रिअल-टाइम ट्रॅकिंग पारदर्शकता वाढवते आणि निवडणूक खर्चाची छाननी करण्यात मदत करते.

Notes:
पुण्यातील कमांड हॉस्पिटलने पायझोइलेक्ट्रिक बोन कंडक्शन हियरिंग इम्प्लांट्स मिळवून देणारे भारतातील पहिले सरकारी हॉस्पिटल बनून एक मैलाचा दगड गाठला.
ENT विभागाने जन्मजात कानात विसंगती असलेल्या मुलामध्ये आणि सिंगल साइडड डेफनेस (एसएसडी) असलेल्या प्रौढ व्यक्तीमध्ये यशस्वी रोपण केले.