Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2025-26]

Notes:
गेल्या आर्थिक वर्षात, 34 मालमत्ता व्यवस्थापन कंपन्यांनी (AMCs) 10,364 कार्यक्रम आयोजित केले आहेत ज्यात अर्धा दशलक्षाहून अधिक सहभागी आहेत.
AMFI द्वारे 84,818 सहभागींना समाविष्ट करून 281 गुंतवणूकदार जागरूकता कार्यक्रम (IAPs) आयोजित केले गेले.
मागील वर्षी, 33 AMC ने सुमारे अर्धा दशलक्ष गुंतवणूकदारांना कव्हर करणारे 8,426 कार्यक्रम आयोजित केले होते.
म्युच्युअल फंड उद्योगाने गेल्या एका वर्षात ४.७ दशलक्ष नवीन गुंतवणूकदार जोडले आहेत.
SEBI ने AMCs ला त्यांच्या मालमत्तेचे दोन बेस पॉइंट्स गुंतवणुकदार जागरूकता उपक्रमांवर गुंतवावेत.

Notes:
पाच वर्षांहून अधिक काळ, चाडच्या झाकौमा नॅशनल पार्कमधील दोन काळे गेंडे एकाकी जीवन जगत आहेत.
मे 2018 मध्ये, मादींची जोडी सहा गंभीरपणे धोक्यात असलेल्या काळ्या गेंड्यांच्या गटाचा भाग होती ज्यांना आफ्रिकन पार्क्सने दक्षिण आफ्रिकेतून झाकौमा येथे स्थानांतरीत करण्यात मदत केली. पण त्यांच्या नवीन घरात सोडल्याच्या काही दिवसांतच चौघांचा मृत्यू झाला होता.
या आठवड्यात, जिवंत जोडीमध्ये सामील होण्यासाठी आणखी पाच काळे गेंडे चाडचे सर्वात जुने राष्ट्रीय उद्यान झाकौमा येथे आले.

Notes:
बंदरे, शिपिंग आणि जलमार्ग मंत्रालयाने सर्व प्रमुख बंदरांवर कार्बनची तीव्रता कमी करण्यासाठी हरितसागर ग्रीन पोर्ट मार्गदर्शक तत्त्वे सुरू केली आहेत.
या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, जहाज ते किनाऱ्यावरील वीज पुरवठा, बंदर उपकरणांचे विद्युतीकरण, पोर्ट क्राफ्टमध्ये ग्रीन हायड्रोजन/ग्रीन अमोनिया/मिथेनॉल यांसारख्या पर्यायी इंधनांचा वापर आणि ग्रीन हायड्रोजन/ग्रीन अमोनियाचे इंधन भरणे यासारख्या विविध हरित हस्तक्षेपांचा समावेश, नवीकरणीय ऊर्जा इ. प्रदान करण्यात आली आहे.

Notes:
फेब्रुवारी 2024 मध्ये, भारताने गरीबी आणि भूक निर्मूलनासाठी भारत, ब्राझील आणि दक्षिण आफ्रिका (IBSA) निधीमध्ये $1 दशलक्ष योगदान दिले.
भारत त्याच्या स्थापनेपासून निधीमध्ये नियमित योगदानकर्ता म्हणून स्थान मिळविले आहे.
फेब्रुवारी 2024 पर्येंत वाट्यामध्ये भारत एकूण $15.1 दशलक्ष योगदान देत आहे.
IBSA फंडाच्या प्रकल्पांचे उद्दिष्ट ग्लोबल साउथमधील भागीदार देशांना त्यांचे राष्ट्रीय प्राधान्य आणि इतर आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्य विकास उद्दिष्टे साध्य करण्यात मदत करणे आहे.

Notes:
हिमाचल प्रदेशातील गोरखा किल्ले ऐतिहासिक महत्त्व असलेले अवशेष दुर्लक्षित आहेत.
अमरसिंग थापा यांनी ब्रिटिशांचा प्रतिकार करण्यासाठी स्थापन केलेला सुबाथु टेकडीवरील गोरखा किल्ला आता भग्नावस्थेत आहे. बनासर, मलाऊन किंवा सबथु किल्ला म्हणूनही ओळखला जातो, तो भयंकर युद्धांचा साक्षीदार आहे.
ऐतिहासिक महत्त्व असूनही, किल्ल्याकडे दुर्लक्ष होत आहे, या मौल्यवान वास्तूचे संरक्षण करण्यासाठी जतन करण्याच्या प्रयत्नांची आवश्यकता अधोरेखित करते.

Notes:
एक्सपोर्ट-इम्पोर्ट बँक ऑफ इंडिया (EXIM बँक) ने चेड्डी जगन आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर सोलर फोटोव्होल्टेइक पॉवर प्लांट स्थापित करण्यासाठी गयानाला $2.5 दशलक्ष क्रेडिट प्रदान करण्यास सहमती दर्शवली आहे. 29 फेब्रुवारी 2024 रोजी झालेला हा करार 24 जून 2024 रोजी प्रभावी झाला. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या म्हणण्यानुसार प्रकल्प पूर्ण झाल्यानंतर 48 महिन्यांपर्यंत या क्रेडिट लाइन अंतर्गत वितरणास परवानगी असेल.

Notes:
युनायटेड किंगडमने अलीकडेच रॉयल नेव्ही जहाज आणि लहान जेट विमानावर क्वांटम नेव्हिगेशन चाचण्या घेतल्या.
क्वांटम नेव्हिगेशन प्रत्येक वाहनामध्ये क्रायोजेनिक परिस्थितीत एकल अणूंचा मागोवा घेते, ज्यामुळे ते जॅमिंग आणि सिग्नल ड्रिफ्टला प्रतिरोधक बनते.
GPS सारख्या ग्लोबल नेव्हिगेशन सॅटेलाइट सिस्टीम्स (GNSS) च्या विपरीत क्वांटम नेव्हिगेशन अजाम्य आहे परंतु अति-कोल्ड अणू आणि मोठ्या उपकरणांची आवश्यकता आहे.

Notes:
चरैदेव मैदाम हे सांस्कृतिक श्रेणीतील ईशान्य भारतातील पहिले जागतिक वारसा स्थळ आणि एकूण भारताचे 43 वे स्थान बनेल.
आसाममध्ये वसलेले चारैदेव मैदाम हे अहोम राजे आणि श्रेष्ठांचे हे प्राचीन दफन टेकडी 13व्या ते 18व्या शतकातील आहेत.
अहोम समुदायाद्वारे पवित्र म्हणून चारैदेव मैदाम मोठ्या गवताने झाकलेल्या टेकड्यांसारखे दिसतात.
काझीरंगा आणि मानस राष्ट्रीय उद्याने ही नैसर्गिक श्रेणीतील ईशान्य भारतातील इतर जागतिक वारसा स्थळे आहेत.

Notes:
कासारगोड येथील ICAR-सेंट्रल प्लांटेशन क्रॉप्स रिसर्च इन्स्टिट्यूट (CPCRI) ने अलीकडेच सुपारी लागवडीमध्ये कोलेरोगा या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या फळांच्या कुजण्याच्या रोगाचा प्रसार नियंत्रित करण्यासाठी शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी सल्ला (Advisory) जारी केला आहे.
फळांच्या कुजण्याच्या रोगामुळे पिकांचे नुकसान होते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान होते आणि उत्पादन विक्री न करता येते. काहीवेळा ते झाडालाही मारू शकते.
कोलेरोगा हा रोग बुरशी, बॅक्टेरिया किंवा विषाणूंमुळे होतो, ज्यामुळे प्रतिबंध आणि उपचार करणे कठीण होते.
मुसळधार पाऊस, कमी तापमान, उच्च आर्द्रता आणि पर्यायी सूर्यप्रकाश आणि पाऊस या रोगाच्या प्रसारास अनुकूल असतात.

Notes:
अलीकडील संशोधनाने मानवांमध्ये ग्लिम्फॅटिक प्रणालीचे अस्तित्व सिद्ध केले आहे. ही प्रणाली विशेषतः झोपेत मेंदूतील कचरा साफ करण्याचे कार्य करते. रक्तवाहिन्यांभोवती असलेल्या सेरेब्रोस्पाइनल फ्लुइड चॅनेल्सचा वापर करून ही प्रणाली सेलूलर कचरा काढून टाकते, ज्यामुळे अल्झायमर सारख्या आजारांपासून संरक्षण मिळते. डॉ. जुआन पियान्टिनो आणि त्यांच्या टीमने केलेल्या या अभ्यासात, माणसांमध्ये या प्रणालीचे दृश्यांकन करण्यासाठी प्रगत एमआरआय तंत्रांचा वापर करण्यात आला. उंदरांवरील पूर्वीच्या निष्कर्षांवर आधारित हे संशोधन आहे. ग्लिम्फॅटिक प्रणाली समजल्यामुळे झोपेच्या संबंधित संज्ञानात्मक घट आणि डिमेन्शियाच्या उपचारांमध्ये सुधारणा होऊ शकते.