Q. 2025ರ ಹಣಕಾಸು ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ ಯಾವ ರಾಜ್ಯ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ?
Answer: ಒಡಿಶಾ
Notes: ನೀತಿ ಆಯೋಗದ ಹಣಕಾಸು ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕವು ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಹಣಕಾಸು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನ (GDP), ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವೆಚ್ಚ, ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸ್ಥಿರತೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ 18 ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಒಡಿಶಾ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದು, ನಂತರ ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ, ಗೋವಾ, ಝಾರ್ಖಂಡ್ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿವೆ. ರಾಜ್ಯಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವೆಚ್ಚದ ಎರಡು-ಮೂರನೇ ಭಾಗ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟು ಆದಾಯದ ಒಂದು-ಮೂರನೇ ಭಾಗವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕಾರಣ, ಅವುಗಳ ಹಣಕಾಸು ಆರೋಗ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯಿಗಾಗಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. 2022-23ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ಭಾರತದ ನಿಯಂತ್ರಕ ಮತ್ತು ಮಹಾಲೇಖಾ ಪರಿಶೋಧಕರ (CAG) ಡೇಟಾವನ್ನು ಬಳಸಿ ಈ ಸೂಚ್ಯಂಕವು ಹಣಕಾಸು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಹೋಲಿಸಿ ಮಾನದಂಡಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಣಕಾಸು ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ನೀತಿನಿರ್ಧಾರಕರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸೂಚ್ಯಂಕವು ತೆರಿಗೆ ಬ್ಯೂಯನ್ಸಿಯನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಒಟ್ಟು ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಳೀಯ ಉತ್ಪನ್ನ (GSDP) ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ರಾಜ್ಯದ ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯವು ಎಷ್ಟು ಸ್ಪಂದನಾಶೀಲವಾಗಿದೆಯೆಂಬುದನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಸ್ವಂತ ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆಯೇತರ ಆದಾಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಆದಾಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ.