Q. बिरहोर जमात मुख्यत्वे कोणत्या राज्यात आढळते?
Answer: झारखंड
Notes: झारखंडमधील विशेषतः कमजोर आदिवासी गट (PVTG) असणारी बिरहोर जमात पहिल्यांदाच गिरिडीह येथे बालविवाह विरोधी चळवळीत सहभागी झाली आहे. पारंपरिक भटकंती करणारी ही जमात मुख्यत्वे झारखंडमध्ये राहते, पण ती छत्तीसगड, ओडिशा आणि पश्चिम बंगालमध्येही आढळते. "बिरहोर" या शब्दाचा अर्थ "जंगलातील लोक" असा आहे. त्यांची भाषा ऑस्ट्रोएशियाटिक परिवारातील मुंडा समूहाशी संबंधित आहे, जी संथाली, मुंडारी आणि होशी संबंधित आहे. ते अॅनिमिझम आणि हिंदू धर्माचा मिश्र आचरण करतात आणि त्यांचा वंश सूर्यापासून आला असल्याचे मानतात. आर्थिकदृष्ट्या ते शिकारी, दोरखंड बनवणे आणि शेती या कामात गुंतलेले आहेत. त्यांचे गट भटकंती करणारे उत्हलूस आणि स्थिर झालेल्या जांघिस अशा दोन प्रकारात विभागलेले आहेत.