Q. द्रव्यरत्नाकर निघंटु आणि द्रव्यनामकार निघंटु हे दुर्मिळ आयुर्वेदीय ग्रंथ पुन्हा प्रकाशित करणारी संस्था कोणती आहे?
Answer: Central Council for Research in Ayurvedic Sciences (CCRAS)
Notes: Central Council for Research in Ayurvedic Sciences (CCRAS) या संस्थेने अलीकडेच द्रव्यरत्नाकर निघंटु आणि द्रव्यनामकार निघंटु हे दुर्मिळ आयुर्वेदीय ग्रंथ पुन्हा प्रकाशित केले आहेत. आयुर्वेदात "निघंटु" या संज्ञेचा अर्थ औषधांची नावे, त्यांची समानार्थी शब्द, गुणधर्म आणि वापरल्या जाणाऱ्या भागांची माहिती असलेला संग्रह असा होतो. द्रव्यरत्नाकर निघंटु हा ग्रंथ मुद्गल पंडित यांनी इ.स. 1480 मध्ये लिहिला असून यात 18 प्रकरणांमध्ये औषधांचे गुणधर्म आणि औषधी उपयोग यांची सविस्तर माहिती आहे. या ग्रंथात धन्वंतरी आणि राजा निघंटु यांसारख्या प्राचीन ग्रंथांमधील ज्ञान घेऊन त्यात वनस्पती, खनिज आणि प्राणिज घटकांवरील नव्या माहितीची भर घालण्यात आली आहे. द्रव्यनामकार निघंटु हा ग्रंथ भीष्म वैद्य यांच्याशी संबंधित मानला जातो आणि तो औषधांच्या समनामांवर केंद्रित आहे. हा ग्रंथ धन्वंतरी निघंटुचा उपपूरक भाग मानला जातो आणि आयुर्वेदीय औषध ओळखीत गोंधळ टाळण्यास मदत करतो.